İlk olarak Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, NATO Savunma Bakanları toplantısı çerçevesinde, kısa mühlet içerisinde misyondan ayrılması beklenee ABD Savunma Bakan Vekili Shananan’la görüşecek. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da G20’ye katılmak için gideceği Japonya’nın Osaka kentinde ABD Lideri Donald Trump ile bir ortaya gelecek. Görüşmelerde Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alım kararı nedeniyle ABD’nin uygulanacağını açıkladığı yaptırımlar ana gündem unsuru olacak.
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alımına karşı çıkan ABD, yaptırım tehditlerini 6 Haziran’da Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın Bakan Akar’a gönderdiği mektupla yazılı olarak Türkiye’ye ileterek resmileştirmişti. Shanahan’ın mektubunda S-400 alım kararı nedeniyle Türkiye’nin yeni jenerasyon savaş uçağı F-35 projesinden 31 Temmuz’da çıkarılacağı, ayrıyeten Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Uğraş Yasası (CAATSA) kapsamında yaptırım uygulanabileceği belirtilmişti.
Türkiye, mektubun akabinde ABD ile krizi tırmandıracak adımlar atmazken ABD’nin ültimatom niteliğindeki mektubuna “müttefiklik ruhuna uygun değil” diyerek alt perdeden karşılık vermişti.
Erdoğan, yaptırım beklemiyor
Ankara’da, ABD idaresinde Türkiye konusunda fikir birliği olmadığı savından hareketle Lider Donald Trump’ı ikna ederek Türkiye’nin ABD ile yaşanan S-400 krizini en az hasarla atlatabileceği hesapları yapılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen hafta yabancı basın kuruluşlarının temsilcileriyle biraraya geldiği toplantıda ABD’nin Türkiye’ye yaptırım uygulayacağına ihtimal vermediğini söylemiş ve “Trump’la görüşmede birebir fikirlerimi yeniden söyleyeceğim. ‘Türkiye için bu türlü bir yaptırımı siz uygun buluyor musunuz’ diyeceğim, inanıyorum ki ‘Bulmuyorum’ diyecek” sözlerini kullanmıştı.
ABD’de partiler üstü mutabakat
Buna rağmen Türkiye’nin S-400 alımıyla ilgili ABD’de “çatlak” sese pek rastlanmıyor. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın mektubunda da bu mevzuya dikkat çekilmiş ve ABD Kongresi’nde Türkiye’nin S-400 alımına karşı partiler üstü bir mutabakat olduğu kaydedilmişti. ABD Temsilciler Meclisi, 11 Haziran’da Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füzesi alması durumunda yaptırım uygulanması daveti yapan “ABD-Türkiye ittifakına yönelik telaşların tabir edilmesi” başlıklı tavsiye niteliğindeki kararını da oybirliğiyle almıştı. ABD Kongresi’nin alacağı muhtemel CAATSA yaptırım kararına ABD Başkanı’nın muafiyet tanıma yetkisi bulunuyor fakat iç siyasette eli rahat olmayan Trump’ın bu durumda bu türlü bir adım atıp atmayacağı belirsizliğini koruyor.
Shanahan ve Trump’la görüşme
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 26-27 Haziran’da NATO Savunma Bakanları toplantısına katılmak üzere gideceği Belçika’nın başşehri Brüksel’de Shanahan’la, Cumhurbaşkanı Erdoğan da G-20 toplantısı için 28-29 Haziran’da gideceği Japonya’nın Osaka kentinde Trump’la görüşerek Türkiye’nin bu husustaki görüşlerini anlatacak ve ABD yaptırımlarına mahzur olmaları için mevkidaşlarını ikna etmeye çalışacak.
