Emre Koyuncuoğlu, “Şiirselleşmiş Beden” temasıyla düzenlenen “Müzede Sahne”yi anlattı.
Sakıp Sabancı Müzesi’nde, Sabancı Vakfı’nın katkılarıyla başlattığı ve bu yıl üçüncüsü düzenlenen Müzede Sahne’de bu yıl Nâzım Hikmet, Abidin Dino, Genco Erkal, Tülay Günal, Oğuz Atay, Nazan Kesal, Mehmet Sander, Yeşim Özsoy, Şebnem İşigüzel üzere sanatkarlarla birlikte; Dikmen Gürün, Selvin Yaltır, Pelin Batu, Zeynep Oral, Zeynep Uğur üzere edebiyat ve tiyatro alanında akademik çalışmaları ve kitapları olan araştırmacı ve müellifler bir ortaya gelecek. Aktiflikte Aslı Bostancı, Fazilet Şenocak, Celal Mordeniz, İpek Taşdan, Selim Can Yalçın, dadans üzere genç sanatkarlar da performanslarıyla yer alacak. Müzede Sahne bu akşam 20.00’de gazetemiz müellifi Dikmen Gürün’ün “Kent ve Sanat ya da Kültürel Kimlik Dokusunun Renk Renk Örülüşü” başlıklı açılış konuşması ile başlayacak. Saat 20.45’te ise Genco Erkal ve Dostlar Tiyatrosu’nun “Yaşamaya Dair” oyunu sahnede olacak.
– Bu yıl üçüncüsü düzenlenen “Müzede Sahne” aktifliğinin temasını “Şiirselleşmiş Beden” olarak belirlediniz. Temayı belirleme sürecinizden bahseder misiniz.
Tema aslında birçok dinamiği bir ortada düşündüğünde ortaya çıkıyor. Bunlar mekânsal özelliklerimiz; yani müze ve yüklü olarak bahçesi, yani dış yer özelliği. Bir öbür temel dinamik; Müzede Sahne’nin gerçekleşeceği vakit; bu şov sanatları aktifliği yazın gerçekleşiyor. Bu da değerli bir kriter. Ayrıyeten, geçen sahne sanatları dönemini, orada üretilenleri, sanatkarların ağırlaştığı temaları, devir gerçeklerimizi ve tahminen de o periyoda geliştireceğimiz, önereceğimiz bakış açısı üzere birçok datayı dikkate alıyorum. Bugünün kültürünü geçmişle bağlayarak geleceğe bakmak, kültürel olarak bütünleyici ve bağlayıcı olmak da bir öteki dikkate aldığım paha.
– Vücut ve şiir bağlantısını nereden kurduğunuzdan bahsederek; “bedenin” şiirle / sanatla ilişkilendiğinde nasıl değiştiğini, kendini dillendirdiğini ve dönüştüğünü, kendi tanıklıklarınız / tecrübeleriniz üzerinden anlatıp, sahne performanslarından birkaç örnek verebilir misiniz.
Sahne sanatlarında ya da daha geniş alırsak şov sanatlarının temel gereci insan vücududur. Ya da oyuncunun, dansçının, sanatkarın kendi vücudu. Uygulama ve üretim sürecinde o vücut, kendi somut yaşamsal alanı olmaktan çıkıp, sanatsal bir anlatı yüklenir, yani bir manada “şiirselleşir”. Buna dikkat çekmek istedim. Vücudun “şiirselleşebileceği”, bilhassa sanatsal bir anlatıya araç olan bir vücudu tanımlarken; bakış açısının farklılaştığını, bildiğimiz davranışın, sesin, kelamın dışında duyduklarımın ve gördüklerimizin kat kat manalar ve derinlikler taşıdığının altını çizmek bunun fevkalade, seyirci açısından bir sürü özgün tecrübelere fırsat verdiğini hatırlatmak.
Bedeni; aslında sırf, insan vücudu olarak da ele almıyoruz. Kendi bütünlüğü olan, değişen, dönüşen her tıp organizma da bir vücuttur. Bunlardan bizim için en kıymetlisi de kentin kendisi. Bu bağlamda “Şiirselleşmiş Beden” temasının natürel ki bir yönergesi var. Önerisi de var. Önceliği var. Dikkat çektiği, altını çizdiği bir dinamik var. Tahminen de hayal ettiği, tartıştığı… Bir organizmanın şiirselleşmesi için evvel ona bakış açısının değişmesi gerekli. Bu bakışın altını çiziyoruz. Ve bu bakış açısıyla bakmayı öne çıkarıyoruz.
– Sanatkarları ve müellifleri belirlerken öncelikleriniz nelerdi?
Öncelikle; temayla örtüşen geniş bir havuz oluşturuyoruz. Burada oyunun hala oynanıyor olması bizim için kâfi bir kriter. Geçen dönemden da, daha evvelce de olabilir. Alışılmış ki zamansal ve mekânsal özelliklerimiz ve oyunların teknik şartları da bu havuzun daralmasına imkan sağlıyor. Yeniden tema doğrultusunda müzenin yerlerinde iş üretmelerini önereceğimiz sanatkarlarımız, atölye, sunum, panel yapmasını önermeyi planladığımız uzman, muharrir, akademisyen, yöneticiler de oluyor.
Hepsi tek tek, farklı ayrı şahane işleri, periyotları, sanatkarları birbiriyle buluşturup, bu toprakların kültürünü ve kültürel gücünü seyirciye tekrar ve yine hatırlatmak istiyoruz. Bu genç sanatkarın elini de çok güçlendiren bir şey. Aidiyet hissine sahip olarak ve desteklendiğini bilerek iş üretmek. Yani “Şiirselleşmiş bir bedenin” var olduğunun altını çizerek yine o bakışla bakmayı öneriyoruz.
FARKLI DİSİPLİNLER BİR ARADA
Sabancı Vakfı’nın 45 yıldır Türkiye’deki kültür-sanat etkinliklerinin yaygınlaşmasını sağlamak hedefiyle pek çok aktifliğe takviye verdiklerini belirten Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, Müzede Sahne’yi şöyle anlatıyor: “2017 yılından bu yana da ‘Müzede Sahne’ projesini destekliyoruz. Birinci yılında ‘Fonda İstanbul’ temasıyla gerçekleştirilen proje, geçen yıl da ‘Fonda Tabloyu Tamamlayan Parçalar’ temasıyla sanatseverlerle buluşmuştu. ‘Müzede Sahne’ bu yılki teması ‘Şiirselleşmiş Beden’ ile tiyatro, edebiyat, şiir, dans, söyleşi, panel üzere pek çok farklı disiplini bir ortaya getirerek izleyicilere eşsiz bir tecrübe sunacak.”
