El konulan dövizin 3,5 katına denk gelen oranda, yani yaklaşık 5 milyon TL idari para cezası kesilmesini ‘ölçüsüz’ bulan yüksek mahkeme, Anayasa’nın 35’inci unsurunda teminat altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğini belirtti.
Mersin Özgür Bölge’de faaliyet gösteren bir şirketin ortağı olan Suriye asıllı Mohamed Kaset ve 6 kişi, şirketin 3 milyon TL pahasındaki 6 bin payını noterde düzenlenen mukaveleyle kendi ortalarında sattı. Bu satış süreçleri 6 Kasım 2014 tarihli Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlandı. Müracaatçılardan 5 Suriye uyruklunun içinde bulunduğu araç, gümrük kapısından çıkış yaparken durduruldu. Aracın içinde bulunan 630 bin dolar ile 11 bin 200 TL’ye gümrük görevlilerince el konuldu. Müracaatçılar el koyma kararının kaldırılması için sulh ceza hakimliğine itirazda bulundu. İtiraz kabul para, Suriyeliler’e iade edildi.
OYÇOKLUĞUYLA İHLAL KARARI ÇIKTI
Başvuru dilekçesinde, somut olayda idari para cezası verilmesini gerektiren bir durum bulunmadığı öne sürülerek, kelam konusu paranın şirket paylarının evresi nedeniyle devrandan 3 gün sonra taşındığına dikkat çekildi ve paranın ticari kaynağı muhakkak olduğu halde verilen idari para cezasının, el konulan paradan fazla olduğu söz edildi. Müracaatçılar, mülkiyet, adil yargılanma ve tesirli müracaat hakları ile ayrımcılık yasağının ve hukuk devleti prensibinin ihlal edildiğini ileri sürdü.
Başvuruyu 20 Haziran’da görüşen Anayasa Mahkemesi, oyçokluğuyla Anayasa’nın 35’inci hususunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Kararın bir örneğinin mülkiyet hakkı ihlali sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere lokal mahkemeye gönderilmesine karar veren mahkeme, müracaatçıların tazminat taleplerini ise reddetti.
EL KONULAN PARANIN 3,5 KATI PARA CEZASI
Kararın münasebetinde, müracaata husus olayda müracaatçıların 630 bin dolar (1 milyon 426 bin 200 lira) fiyatındaki dövizi nakit olarak yurt içine getirmek istediği lakin öncesinde gümrük makamlarına bir bildirimde bulunulmadığı, müsaade de alınmadığı, bu sebeple 5 milyon 6 bin 183 TL idari para cezasının uygulandığı anlatıldı. Müracaatçılara, el konulan paranın yaklaşık 3,5 katı oranında para cezasının uygulandığına işaret edilen kararda, şu değerlendirmeye yer verildi: “Buna nazaran verilen idari para cezası, somut olayın şartları altında, yaptırımın koruduğu tüzel ve maddi menfaat ile birlikte değerlendirildiğinde müracaatçılar tarafından şahsi olarak çok bir külfete yol açmaktadır. Sonuç olarak müracaatçılara yurt içine müsaadesiz döviz getirilmesine teşebbüs edilmesi nedeniyle idari para cezaları verilmesi biçimindeki mülkiyet haklarına müdahalenin, içerdiği kamu faydası hedefi ve kamu makamlarının bu alandaki geniş takdir yetkisine karşın, müracaatçılara çok ve olağan dışı bir külfet yüklediği kanaatine ulaşılmıştır. Hasebiyle müracaatçıların mülkiyet hakları ile müdahalenin içerdiği kamu faydası gayesi ortasında olması gereken adil istikrar, müracaatçılar aleyhine bozulmuş olup müdahale ölçülü değildir.”
