7 Ocak’ta idam edilen 22 yaşındaki Muhammed’in kıssası ve yargılanma süreci İran’da yargılamaların ve idam Yenibosna Escort bayan cezalarının aksiyonlara karşı nasıl kullanıldığını da gözler önüne seriyor
İran’da Mahsa Amini’nin ahlak polisi tarafından gözaltındayken mevti sonrası başlayan protesto şovlarına katılanlar idam cezası tehdidiyle karşı karşıya
İran İnsan Hakları Escort Yenibosna Aksiyoncuları Haber Ajansı’na HRANA nazaran şimdiye kadar 22 kişi aksiyonlarla bağlatılı olarak idam cezasına çarptırıldı dört kişinin cezası infaz edildi
Son olarak 7 Ocak’ta 22 yaşındaki karate şampiyonu Muhammed Mehdi Yenibosna Escort Karami idam edildi
BBC Farsça Servisi’nin edindiği bilgiye nazaran Muhammed’e kendisini savunmak için sırf 15 dakikadan az mühlet verildi
Gözaltına alındıktan 65 gün sonra idam edilen Muhammed’in idam cezasına çarptırılması İran’da otoritelerin protestocuları caydırmak için mahkemeleri nasıl kullandığını ortaya koyuyor
Son olarak İngiltere için casusluk yapmakla suçlanan eski savunma bakan yardımcısı Ali İstek Akbari’nin idam edilmesi dünya genelinden reaksiyon topladı ve birçok ülke tarafından kınandı
Casusluk suçlaması ve protesto hareketleri ortasında bir münasebet olmasa da Akbari’nin hücre cezasına çarptırılması ve güç yoluyla ‘suçunu itiraf etmesi’ başka hareketçilerin yaşadıklarına benziyor
‘ANNEME BİR ŞEY SÖYLEME’
İdam edilen 22 yaşındaki Muhammed Mehdi Tahran yakınlarındaki Kerec’de paramiliter Besiç güçlerinin üyesi olan bir güvenlik görevlisinin öldürülmesiyle irtibatlı olarak yakalanmıştı
Söz konusu olayla ilgili suçlanan 16 şahıstan birisiydi Tüm şüpheliler 3 gün boyunca Kerec’deki mahkemede yargılandı
İran’da yargılananlar bir avukatla temsil ediliyor lakin bunun üzere olaylarda ve casusluk suçlamalarında bu temsil genelde bağımsız olmuyor Mahkeme yargı otoritelerinin onayladığı listeden bir avukatı davaya atıyor
Gazetecilerin ve ailelerin mahkemeyi izlemesine ise müsaade verilmiyor Mahkemede neler yaşandığına dair tek imaj yetkililerin düzenleyerek yayınladığı bir görüntü oluyor
Bu duruşmadan yayınlanan görüntüde Muhammed Mehdi kaygılı görünüyor Güvenlik görevlisinin başına taşla vurduğunu itiraf ediyor
Mahkemenin davaya atadığı avukat bununla ilgili bir itirazda bulunmadan hakimin Muhammed’i affetmesini istiyor Muhammed ise kandırıldığını söyleyip yerine oturuyor
Ardından vefat cezasına çarptırılıyor
Normalde aile üyeleri sessiz kalma baskısına maruz kalıyor Fakat Muhammed’in sokaklarda mendil satan babası Maşaallah Karami İran gazetesi Etemad’a konuştu Babası Muhammed’in idam cezasına çarptırıldığı gün gözyaşları içerisinde kendisini aradığını aktardı Muhammed telefonda şunları söyledi
Baba cezamızı kestiler Benimki idam Anneme bir şey söyleme
Babası Muhammed’in suçsuz olduğuna inandığını söyledi
Ardından toplumsal medyada ‘1500 tasvir’ 1500 resim isimli anonim bir hesap Muhammed Mehdi’nin azaba uğradığına ait bilgiler paylaştı
Hesapta Muhammed’in bir görüşmede ailesine gardiyanlar tarafından dövüldüğünü ve bayıltıldığını söylediği aktarıldı
Muhammed’in öldüğünü sanan gardiyanlar onu uzak bir bölgeye bıraktı lakin sonradan hala hayatta olduğu fark edildi
Muhammed güvenlik vazifelilerinin kendisini tecavüzle tehdit ettiğini ve her gün genital bölgelerine dokunduklarını da açıkladı
YARGIDA SÜREÇ NASIL İŞLİYOR
İran’da mahkemelerden birinin verdiği idam cezası Temyiz Mahkemesi’ne gönderiliyor Üst mahkeme kararı onaylasa bile buna itiraz edilebiliyor Muhammed’in babası verdiği röportajda devletin atadığı avukata birkaç defa ulaşmaya çalıştığını lakin cevap alamadığını söyledi
Aile daha sonra İran’ın önde gelen insan hakları avukatlarından Muhammed Hüseyin Aghasi ile temasa geçti
Aghasi Muhammed beni cezaevinden üç kere aradı ve onu savunmamı istedi Ailesi de tıpkı talepte bulundu diyor Avukat mahallî mahkemeye ve akabinde üst mahkemeye başvurdu lakin yer etapta müracaatları yoksayıldı ya da reddedildi
İranlı yetkililer bu yargılamaların protestocuları caydırma maksadı taşıdığını tekraren sefer lisana getirdiler
SAVUNMASIZ BIRAKILAN ‘ZANLILAR’
Kerec’de idam edilen Muhammed Hüseyni de misal bir yargı sürecinden geçti
Ailesi hayatta olmadığı için toplumsal medyadaki kampanyalarda Hepimiz Muhammed’in ailesiyiz sloganı kullanıldı BBC Farsça Servisi zanlının bipolar bozukluğa sahip olduğunu öğrendi
Öte yandan Muhammed Hüseyni bağımsız bir avukatla savunma yapmayı başardı
Avukat Ali Şerifzade Ardakani onu cezaevinde ziyaret etti ve akabinde şu tweet’i attı
Ziyaret boyunca ağladı İşkenceyi anlattı elleri bağlı biçimde dövüldüğünü gözlerinin bağlandığını başına tekme atıldığını şuurunu kaybettiğini söyledi
Avukat Ardakani Suçu işlediğine dönük itiraflar azap altında elde edildi ve yasal geçerliliği yoktur dedi
Temyiz Mahkemesi’ne itiraz eden avukat mahkemeye 7 Ocak’ta çağrıldı Lakin yola çıktığı sırada Muhammed Hüseyni’nin asılarak idam edildiğini öğrendi
Ardından avukat da gözaltına alındı lakin kefaletle hür bırakıldı İnsan hakları örgütleri ‘zor yoluyla alınmış itiraflara’ ve kelam konusu duruşmalara reaksiyon gösteriyor
BBC Farsça devletin atadığı avukatların birçok vakit ‘sorgu yargıcı’ üzere davrandığı zanlıları savunmadığı bilgisini aldı
