Yeni hudut ağı, birkaç dakika süren en süratli simülasyon metotlarına kıyasla simülasyonları 30 milisaniyede tamamlayabiliyor. Ağ tıpkı vakitte mevcut en süratli modele kıyasla yüzde 2,8 ile daha az yanılgı oranına sahip.
Evren, gezegenimizden birkaç ışık yılı uzakta bulunan bulutsular, yıldızlar ve diğer galaksilerle dolu. Araştırmacılar bu uçsuz bucaksız âlemi olduğu üzere görüntülemek için yapay zekâyı kullandılar. Simülasyon şaşırtan derecede uygun olsa da hiç kimse yapay zekânın bunu nasıl başardığını tam olarak anlayamadı.
Araştırmacılar, 24 Haziran tarihli yeni simülasyonu Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri’nde yayımladılar. Emel, kozmosun başlangıcına dair farklı şartları simüle etmek için kozmosun sanal bir versiyonunu oluşturmaktı. Sonuç beklenenden çok daha güzel oldu: Kainatın birinci yapay zekâ simülasyonu gerçek üzere görünüyordu ve tam manasıyla gizemliydi. Zira yapay zekânın bunu nasıl başardığını kimse çözememişti.
Evreni simüle etmek
Evrenin muazzam yaşı ve ölçeği göz önüne alındığında, oluşumunu anlamak oldukça güç. Astrofizikçilerin elindeki bilgisayar modellemesi üzere klasik modeller, çok fazla hesaplama gücü ve vakti gerektiriyor. Zira astrofizikçilerin hangisinin en olası gerçek senaryo olduğunu belirlemek için farklı parametreleri ayarlayarak binlerce simülasyon yapması gerekebiliyor.
New York’taki Hesaplamalı Astrofizik Merkezi’nden teorik astrofizikçi ve çalışmanın da ortak müellifi olan Shirley Ho ve meslektaşları, süreci hızlandırmak için “derin hudut ağı” yarattı. Derin Yoğunluk Yer Değiştirme Modeli (D3M) olarak isimlendirilen bu hudut ağı, bilgilerdeki ortak özellikleri tanımak ve bu dataların nasıl işleneceğini “öğrenmek” için tasarlandı. D3M ile araştırmacılar, kainatın yüksek hassasiyetli klâsik bilgisayar modelinden 8.000 simülasyon oluşturdu. D3M, bu simülasyonların nasıl çalıştığını öğrendikten sonra araştırmacılar, 600 milyon ışıkyılı uzaklıktaki sanal, küp biçimindeki bir kainatın yesyeni, daha evvel hiç görülmemiş bir simülasyonunu kullandılar. (Gerçek gözlemlenebilir cihan, yaklaşık 93 milyar ışık yılıdır.)
Sinir ağı, tıpkı eğitim için kullandığı 8.000 simülasyonlu bilgi setinde olduğu üzere, bu yeni cihanda simülasyonlar yapabiliyordu. Simülasyonlar, yerçekiminin cihanın oluşumundaki rolüne odaklandı. Ho, araştırmacıların sanal kainattaki karanlık unsur ölçüsü üzere orijinal parametreleri çeşitlendirdiğinde, D3M’nin hala karanlık hususun nasıl ele alınacağı konusunda eğitilmemesine karşın simülasyonları yönetim edebildiğini söyledi.
Bilgisayarlar ve kozmoloji
Ho, D3M’nin bu özelliğinin gizemini hala koruduğunu belirtti. Simülasyon, hesaplama bilimi kadar kozmolojide de merak uyandırıyor. Bu modelin tıpkı vakitte cihanın kökenleriyle ilgilenen araştırmacılara da vakit kazandırabileceği tabir edildi.
Yeni hudut ağı, birkaç dakika süren en süratli simülasyon prosedürlerine kıyasla simülasyonları 30 milisaniyede tamamlayabiliyor. Ağ tıpkı vakitte mevcut en süratli modele kıyasla yüzde 2,8 ile daha az kusur oranına sahip. Araştırmacılar artık yeni hudut ağındaki başka parametreleri değiştirmeyi planlıyor, hidrodinamik yahut akışkan ve gazların hareketi üzere faktörlerin kainatın oluşumunu nasıl şekillendirdiğini inceliyorlar.
Derleyen: Batuhan Sarıcan
https://www.livescience.com/65832-ai-creates-model-universe-mysteriously.html
