Getty Images
Bilim insanları, geceleri geç yatma alışkanlığı olan “gece kuşlarının” 3 hafta içinde beden saatlerini yine eğiterek daha sağlıklı olabileceği bir formül ortaya koydu.
İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi ile Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nden araştırmacılar, gece saat 02:00’den evvel uyku tutmayan bir küme iştirakçiye hayat üsluplarında kimi değişiklikler önerdi.
Aynı saatlerde yatağa gitmek, kafeinden uzak durmak ve sabahları bol ölçüde gün ışığına maruz kalmak, bu teklifler ortasındaydı. Araştırmacılar bu tekliflerin zati daha evvelce de bilindiğini kabul ederken, birtakım taktiklerin ise insanların hayatında değerli değişimler yaratabileceğini söyledi.
Araştırmanın sonunda iştirakçiler 3 hafta sonra beden saatlerini 2 saat erkene çekebildi.
BBC
Her insanın güneşin doğuşu ve batışını takip eden ritmlerle çalışan farklı beden saatleri var.
Bazı insanların beden saatleri ise, başkalarına nazaran çok daha geç saatlere heyeti.
“Erkenciler” sabahın birinci ışıklarıyla kalkabilirken akşam ayakta duramaz hale gelirken, “gece kuşları” geç saatlerde etkin kalabiliyor.
Ancak dünya nizamının “sabah 9 akşam 5” çalışma hayatı üzerine şurası olduğunu düşünürsek, bu “gececilerin” pek birçok bedenlerinin hazır olmasından saatler evvel alarm sesine uyanıyor. Bu da sıhhat sıkıntılarına yol açıyor.
Öneriler neler?
Araştırma için ortalama 02:30’da yatağa giden ve sabah 10:00’dan evvel uyanamayan iştirakçilerin bir programa uyması istendi.
Programda istenen tertip şöyle:
- Normalden 2-3 saat evvel uyanıp dışarı çık ve bol bol sabah güneşi al
- En kısa vakitte kahvaltını et
- Yalnızca sabahları spor yap
- Her gün birebir saatte öğlen yemeği ye ve 19:00’dan sonra hiçbir şey yeme
- Saat 15:00’ten sonra kafeinden uzak dur
- Saat 16:00’dan sonra kestirmek yok
- Normalden 2-3 saat evvel yatağa git ve akşam saatlerinde ışık ölçüsünü azalt
Program başarılı oldu ve iştirakçilerin beden saatleri 3 hafta sonra 2 saat geriye gitti.
Sleep Medicine isimli mecmuada yayımlanan araştırmaya nazaran, bu bireylerin uyku müddetleri de birebir kaldı.
Uykusuzluk, gerilim ve depresyon düzeylerinde düşüş gözlemlenirken, yapılan testler iştirakçilerin reaksiyon müddetlerinin de ilerlediğini gösterdi.
Bedenin güneşin geçişi ile uyumlu hareket etmesini sağlayan en kıymetli öge, ışık. Bu nedenle insan bedeninin gün içinde daha çok ışık alması, gece ise ışıktan uzak durması öneriliyor.
Uykuya dalma ve uyanma saatlerinin nizamlı olmaması durumunda beden saati bozuluyor. Bu da kalp rahatsızlıkları dahil pek çok hastalığa neden oluyor, gerilim düzeyi ve depresyonun önünü açıyor.
