1- Sabah küçük İskender’in mevt haberiyle uyandım. Gece geç saate dek haber yapıyorsun, sonra kısacık uyku aralığında neler oluyor, vakit herkes için farklı akar. Birinci gençlik yılları, Beyoğlu’na sıkça çıkar olmuşuz (Belli “Beyoğlu’na Çıkmak” demeye öykünmüşüz), ben rock davulcusuyum, bir yandan tiyatro yapmak için çırpınıyorum… Halûk müzisyen, ben yazmakla meşgulüm, Burak mecnun dolu… O vakit Beyoğlu’nun birinci rock barı açılıyor, gariptir ismi “Jazz Stop” Birinci günler tenha, terk edilmiş üzere, güya uzun vakittir varmış da, artık kimse ayak basmıyormuş gibi… Engin Yörükoğlu Türkiye’ye dönmüş. (Sahi birinci nasıl tanışmıştık?) Lisanlarda tıpkı soru Moğollar yine canlanacak mı? Issız bir gece, pavyon kimliğinden kurtulmaya çalışan yerde sahnedeyiz, bir iki kişi var müşteri, tahminen loş localarda, artta bir yerde sevişiyorlar, ne çalıyorduk sanki?
küçük İskender
2- Ne olduysa oldu, birden İstanbul keşfetti Jazz Stop’u! Anılar belleğimde kesim parça… Kalabalık içinde esrik dansları anımsıyorum. Direnen Engin Abinin yüzü gülüyor, artık sahnede zımba üzere kümeler var. Yer bulmak imkânsız, kapıya yarma biri konmuş hemen… O günlerden birinde tanımıştık Küçük İskender’i. Halûk daha âlâ anımsar, nerede, hangi lisanda konuşmuştuk. Etrafında birileri vardı, bir gün bir kâğıt uzatmıştı bana: “Al bunu, senin olsun” dediydi İskender. Daktilo edilmiş bir şiir, gerisinde el yazısıyla yazılmış bir diğeri. Sonra geri alıp, yüksek sesle okuduydu. (Bellek bazen anımsar; kimi vakit boşlukları doldurur, kurgular, o yüzdendir şahit birinin olması yaşadığımıza dair kanıttır) Odama çıkıp çekmeceyi karıştıracağım, sakladım biliyorum o şiiri, tahminen yayınlanmamış bir şiirdir, günışığına çıkarmak vazifedir o halde…
3- Demek yirmili yaşların başında yüz yüze gelmişim en son şairle; uzak birinin vefatı dokunur mu beşere? Sait Faik etkisindeydi İskender anımsıyorum, sever, onun üzere davranırdı; kelam etmişti o kısacık tanışıklığımızda, bende kalan bunlar. Çoktan ölmüştü zati yirmi yaşımız… Artık bağlantı imkanları çoğaldı, değişti. Vefat akabinde süratle reaksiyon veriyor, hislerini açığa vuruyor beşerler. Ne derece içten olduklarından emin değilim doğrusu! Kimi (Artık ölen konuşamayacağı, karşılık veremeyeceği için) hikayeler, anılar uyduruyor… Birtakımı zalim ayrıca… (Ölüleri kutsayalım demem, ancak cevap hakkına hürmet gerekir, ondandır anı yazmanın riski. Şayet yiğitsen beşerler yaşarken söyleyeceksin kelamını yüzüne…)
4- Adalet Ağaoğlu ile görüşüyordum o vakitler. (Ne severdim yapıtlarını, hakkında muharrir, tanımaktan övünç duyardım. Sonra o kendine ihanet etti, gericilerle yan yana düştü, ben de konuttaki tüm kitaplarını sahafa verdim.) Attila İlhan’ın şiirlerini oyunlaştırmış, sahneye koymuştum. İsmi “Ne Bayanlar Sevdim”di. Onun hikayesi başka… Galaydı sanırım, Füsun Akatlı ve Zeynep Altıok gelmişti. Oyun sonu, alkış, sevgi ile tamamlandı. Adalet hanımı yolcu ederken, Zeynep’in kulağına, Sivas’ta yakılan babası için: “Kör ölür badem gözlü olur” dediydi. Nasıl unutulur bu? (Sır mıydı bu sanki? Edebiyat tarihine kalması gerekmez mi?)
5- Anı müellifliği kişinin hayatını paka çekmek için kullanması değildir. Objektif olmasını beklemek yanlıştır yazanın şüphesiz, lakin çarpıtmak diğer şey. Hele de göz görerek tarihi değiştirmeye girişmek. Anı müellifliği birilerine sövmenin aracı da olmamalı. Hele de cevap hakkı olmayan kimseler akabinde, zalimce, kötülük bu. (İyi, hoş, gerçek olmak tüm ömürde mümkün değildir. Kimse hayatının tamamına kefil olamaz, dahası, yanlış yapmadan ömür sürmek eksik yaşamaktır. Bilhassa birinden makûs kelam etmek niçin? Karşıtı de kelam konusu, ihtimamla olmayan birini yaratmak da yersizdir, saçmadır. Belleğim beni yanıltmıyorsa Selim İleri geçmişte öfke, kin, kıskançlıkla kalbini kırdığı kimselere dair özür yazısı yayınladı. İyicil bulmuştum bunu. Bir yerde şöyle demişti dedikodu müellifliği yaptığı günler için İleri: “İsmail Cem’in çıkardığı Siyaset Gazetesi’nde. Nitekim anlamsız, yaralayıcı, terbiyesiz, küstah ve berbat yazılardı… O yazıları hayatımın en büyük vicdan azaplarından birisi olarak görüyorum.” Demek o gün kapıldığı sevilme hissinin eleştirisini yapmış içinde… Saf mıyım?)
6-Yazarken bahis mevzuyu açar, araştırırken “Oğuz Atay Tartışması” okudum bir edebiyat sitesinde. Sefa Kaplan “Eleştirmenin İktidarı” kavramı üzerinden Ahmet Oktay’ı eleştiriyor ve diyor ki: “Romanımıza Ne Oldu?” diye soracak son kişidir o! Vaktinde Oğuz Atay hakkında kalem oynatmadığından sertçe kelam ediyor, bunu kusur sayıyor. (Sonuç: “Bu Marksist Körlüktür” demeye getiriyor.) Her eleştirmen birebir vakitte müelliftir, yanlışsız olan “eleştirinin eleştirisidir” kuşkusuz. Oktay: “Böyle bir iktidarım olduğunu bilmiyordum” diyor. Kaldı ki yeniden onun demesiyle: “Atay hakkında yazmak zorunda olduğumu bilmiyordum” diye ekliyor. Evvel içimde kızgınlık belirdi Ahmet Oktay’a yönelik “Edebi etik sorunu var” denmesinden… Sonra düşündüm de, güzelce “ölçüt sorunu” yaşadığımız günlerde, böylesi tartışmaya susamışım. (Oysa baş göz yararak nasıl da girmek niyetindeyim tartışmaya, neyse…)
7- Hala basılı(kâğıt) gazete okumayı ısrarla sürdürenlerdenim. (Kızımın ömründe hiç olmadı, yazık ki. Meskene nizamlı gelmesine rağmen Cumhuriyet, basılı halini merak edip bir defa bakmadı. Kültürel, düşünsel ihtiyacını diğer araçlardan karşılıyor. Dahası televizyon da yok hayatında. Öbür bir çağ var ve ben ona yabancıyım) Sabah gelen haber arkası gerisine bunları düşündürdü. Küçük İskender’le ilgili ne çeşit bir imge kalmış aklımda diye düşünürken, bu türlü seyahate çıktım. Doksanlar çoktan bitti, bunu kabullenmek gerek, şair “yanlış vakitte doğduğunu” söylemiş. Ben de diyorum ki, kimse yanlışsız vakte doğmaz. Bazen denk gelir, birden fazla vakit teğet geçer, tahminen hiç yakalanamaz zaman… (Zaman sorunu üstüne yazmak lazım fakat çok yorgunum)
