Jorge Araujo/FotosPublicas
19 Ağustos 2019’da Güney Amerika’nın en büyük kenti Sao Paulo’da güneşin 17:51’de batması bekleniyordu. Fakat hava iki saat evvel karardı.
Bunun nedeni Güney Yarımkürede mevsimin kış olması ve Amazon havzasındaki yangınlar. Sao Paulo’ya çöken dumanların 2,500 kilometre ötedeki alevlerden geldiği varsayım ediliyor.
Brezilyalı yetkililer, Amazon’daki orman yangınlarının görülmedik ölçüde arttığına dikkat çekiyor. Yangınların bir kısmı tarım yeri açmak için çıkarılıyor.
72,800 noktada yangın
Uydu fotoğraflarını inceleyen Brezilya Uzay Araştırmaları Enstitüsü INPE bölgede Ocak ile Ağustos ayları ortasında 72,800 yangın noktası tespit etti. Bu, geçen yıla nazaran yüzde 83’lük bir artışı temsil ediyor.
Soğuk hava cephesiyle birleşen duman Sao Paulo üzerinde ağır ve alçak bulutlar oluşmasına neden oldu. Bulutlar dumanların dağılmasını engelledi.
NASA
Meteorolog Marcelo Celutti, “Bu, suyun kaynadığı tencerenin üzerine kapak koymak üzeredir. Üst çıkamayan duman, 2 kilometre kadar üstte; atmosferin en alt katmanında sıkışıyor” diyor.
Başka bir meteoroloji uzmanı Joselia Pegorim de uygu imgelerine dayanarak dumanın güneydeki Rondonia ve Acre eyaletlerinin yanı sıra komşu ülke ve Paraguay’a yöneldiğini söylüyor.
Brezilya Hükümeti, Amazon siyasetleri nedeniyle ağır tenkit altında.
Getty Images
Yılbaşından bu yana Amazon bölgesinde 72.000 orman yangını tespit edildi.
INPE’nin bilgilerine nazaran 2018’de yok olan ormanlık alanların toplam büyüklüğü 7,500 kilometrekare. Bu da geçen yıla nazaran yüzde 65’lik bir artış manasına geliyor.
‘Bolsonaro periyodunda ormansızlaşma üç kat arttı’
Aşırı sağcı Devlet Lideri Jair Bolsonaro’nun vazifeye geldiği Ocak’tan bu yana ormansızlaşmanın daha da artarak üç katına çıkacağı varsayım ediliyor.
Bolsonaro INPE’nin bu bilgilerinin “siyasi” olduğunu ve kurumun lideri Ricardo Galvao’nun hükümete ve Brezilya’ya ziyan vermeye çalıştığını savundu.
Jorge Araujo/FotosPublicas
Yakın bir vakit evvel Almanya ve Norveç hükümetleri ormansızlaşmayla gayret için kurulan Brezilya Amazon Fonu’na yardımlarını durdurdu. Norveç son 10 yılda bu fona 1,2 milyar dolar aktardı.
Bolsonaro, bu ülkelerin yardımı durdurma kararına “Parayı nasıl istiyorlarsa o denli kullansınlar. Brezilya’nın bu paraya gereksinimi yok. Amazon Brezilya’nındır” diye reaksiyon gösterdi.
Getty Images
‘Yüzbaşı Testere’
Amazon ormanlarının yüzde 60’ı Brezilya’da. Uzmanlar büyük ölçülerde karbon depolayan ormanların korunmasının iklim değişikliğiyle gayrette yaşamsal kıymette olduğunu söylüyor.
Bolsonaro 1988 Anayasası’na karşıt olmasına karşın yerlilere ilişkin muhafaza altındaki alanlar dahil Amazon’daki doğal kaynakların işletmeye açılmasını savunuyor.
Brezilya önderi seçim kampanyasında bölgede madencilik yapılabilmesi ve tarım işletmelerinin kurulabilmesi için yasa çıkarma kelamı verdi.
Çevreci kümeler, emekli bir subay olan Bolsonaro’ya bu siyasetleri ve etraf muhafaza kurumu Ibama’nın bütçesinde yaptığı kıymetli kesintiler nedeniyle “Yüzbaşı Testere” diyor.
