İstanbul’un bugüne gelebilmiş en eski ve en değerli su yapılarından biri olan Atışalanı Su Sebili, bakımsız hali ve içinde bulunan çöplerle dikkat çekiyor. Esenler İlçesi Atışalanı Mahallesi’nde bulunan tarihi eser ‘Süleymaniye’ ve ‘Beylik’ isminde 2 başka yapıdan oluşuyor. Bunlardan Süleymaniye Kubbesi 5,5 metre olup sekizgen kubbeye sahipken, Beylik Kubbesi de 3.45 metre yüksekliğinde ve piramit çatı formunda. Birbirine kanalla bağlı olan iki yapıda da önemli tahribatlar göze çarpıyor. İçi çöplüğe dönen ve bakımsızlıktan ötürü harabeyi andıran bu yapı, bir periyot evsizler tarafından da kullanılmış fakat daha sonra semt sakinlerinin şikayeti üzerine belediye takımları tarafından etrafı bariyerlerle çevrilerek girişlerine demir parmaklıklar örülmüş.
“YILLARDIR BU YOLU KULANIRIM BU TÜRLÜ BİR TARİHİN VAR OLDUĞUNDAN HABERİM YOKTU”
Semt sakinlerinin birçoğu kelam konusu tarihi yapının farkında bile değil. Onlardan biri olan ve 30 yıldır Atışalanı’nda ikamet ettiğini söyleyen Bülent Kaçak, “Maalesef bilmiyorum ne olduğunu az evvel öğrendim. Çöplük, pislik içinde ve maalesef bakımsız. Ben buraya biraz uzak oturuyorum. Kütüphane için geldim. Ancak yıllardır bu yolu kullanırım. Bu türlü bir tarihin var olduğundan haberim yoktu. Bu türlü bir yapıyı bilmememin sebebi de bu derece bakımsız olmasından ötürü.” diye konuştu.
“TAM KAÇ YILINDA YAPILDIĞINA DAİR NET BİR BİLGİ YOK. LAKİN EN AZ 400 YILLIK OLDUĞU KESİN
Tarihi yapının mevcut durumunun çok üzücü olduğunu belirten kent araştırmacısı Berk Erkent de şunları söyledi:
“Burası çok eski bir yapı. Şu anda tam kaç yılında yapıldığına dair net bir bilgi yok. Fakat en az 400 yıllık olduğu kesin. Zira 1650’li yıllarda bir çizimde yer alıyor. Burası İstanbul’un en eski su yolları olan Halkalı su yollarının bulunduğu bölge. Halkalı, Mahmutbey, Bağcılar’dan gelen suların tarihi yarımadaya ulaşması için bu güzergahı kullanıyordu. Burası da Avasköy Maksemi olarak anılan bir bölge. Buradan tarihi yarımadaya bilhassa, çok değerli yerlere Topkapı Sarayı, Nuriosmaniye Cami üzere Sur içi İstanbul’una en değerli yerlerine su taşıyan, su yollarının üzerinde olan bir yapı. Burada Halkalı sularına ilişkin, gelen sular ikiye ayrılırdı. Bu daha çok Avasköy Sebili olarak anılıyor fakat, sebilden daha çok bir maksem aslında. İşte o halkalı suları buradan 2’ye ayrılırdı Süleymaniye ve Beylik suları olarak. Buradan da 2 kol halinde tarihi yarımadaya giderek aşikâr yerlerin su muhtaçlıklarını karşılardı”
Bugün fonksiyonunun büsbütün yitirmiş olan tarihi yapının vakitle bir kısmının betona gömüldüğünü belirten Erkent, “Bir teze nazaran bu yapının Osmanlı devrinden evvel yani Bizans periyodunda de var olduğu ve sarnıç olarak kullanıldığından da kelam ediliyor. Nitekim çok uzun bir tarihe sahip bir eser ve şu an bu durumda olması çok üzücü. Ben insanlarımızın biraz bilinçlendirilmesi gerektiğine inanıyorum. Şu anda beşerler bu yapının ne olduğunu dahi bilmiyorlar. Su üzere temel bir muhtaçlığını karşılayan değerli bir yapının bu halde olması nitekim çok üzücü. İnşallah bundan sonra kıymetleri bilinir. Bu yapılar hepimiz için çok kıymetli eserler.” Tabirlerini kullandı.
