Amik Ovası’nda tarım yapan 55-60 bin çiftçiden yaklaşık 7 bininin, toplamda 80 milyon TL’yi aşan borçları nedeniyle elektrikleri kesildi. Bölgedeki dağıtımdan sorumlu Enerjisa ve Toroslar Elektrik Dağıtım’ın Hatay’ın çeşitli köylerinin elektriğini kesmesi, üretimi olumsuz etkiledi. Ortaya milletvekillerinin girmesiyle üreticinin gecikme faizlerine af geldi, ana paranın yüzde 50’si 10 gün içinde, geri kalan yüzde 50’si de 5 taksitle ödenecek. Fakat çiftçiler belirsizliğin sürdüğünü kaydetti.
Ödeyen de etkilendi
Enerji Bakanlığı’nın 2018 datalarına nazaran, Türkiye’de 66 bin 978 çiftçinin faizli borcu bulunurken, 2 bin 666 çiftçi ise sulamada kullanılan elektrik borcundan ötürü icralık olmuştu.
Üreticinin biriken borcunun yeni olmadığını, yıllardır borç içinde üretim yapıldığı halde birinci kere bu kadar sert bir uygulamayla karşılaştıklarını anlatan Antakya Ziraat Odası Lideri Mehmet Okay, “Köylerin elektriğini kesip, kabloları bile söküp götürdüler. Güce en çok muhtaçlık duyulan periyotta yaşatılan elektrik kesintileri mağdur etti” dedi.
Okay, şöyle devam etti: “Çiftçilerin üretim dönemi bitince şirkete dilekçe verip, sulamada kullandıkları gücün kesilmesini talep etmeleri gerek. Bunu yaptığı halde sınırındaki gücün kesilmediği çiftçilerimiz var. Bu yüzden de kaçak kullanıcı durumuna düştüler ve borç iki katına çıktı. Gecikme affının gelmesiyle toplam borç 80-84 milyon TL’den 30-35 milyon TL’ye indi. Lakin hem birebir sınırı kullanan iki farklı çiftçiden borcunu ödeyen de elektriksiz kaldı hem de köylünün elektrikli mesken aletleri dahi olumsuz etkilendi.”
ÜRETİCİ DE ALACAKLI
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Hatay Şube Lideri Ahmet Sever, “Şirketler her ay elektrik borcunun nizamlı ödenmesini isteniyor. Biz de çiftçinin devletten alacağının vaktinde ödenmesini istiyoruz. Geçen yılın pamuk takviyesinin yüzde 30’u hâlâ ödenmedi” dedi.
Amik Ovası’nda yaklaşık 1.5 milyon dönüm sulanabilir alan olduğuna, bir dönemde 4-5 sefer su verildiğine dikkat çeken Sever, “Ağırlıklı olarak pamuk, mısır ve buğday ekiliyor ve bu eserlerin su muhtaçlığı fazla. Artan maliyetlerden ötürü üretim için gerekli temel girdileri bile karşılayamıyoruz. Borç ödemekten kaçtığımız yok, hasat vakti gelsin, gelir elde edilsin aslında borçlar ödenir” diye konuştu.
Amik Ovası her kış devri su taşkınları ile karşı karşıya kalıyor. Bu yılki taşkınlar nedeniyle 17 bin dekar tarım yeri sular altında kalmış, aylarca tarım yapılamamıştı. Üreticiler, bu taşkınları önleyecek Reyhanlı Barajı’nın bir an evvel bitirilmesini talep ediyor.
Öte yandan, yağlı tohumlu bitkiler fark ödemelerinin kalan yüzde 30’luk kısmıyla hububat, baklagil ve dane mısır dayanağı olarak toplam 227 bin çiftçiye 1 milyar 200 milyon lira ödeme dün yapıldı.
PAMUĞA VERİLEN PRİM ARTIRILMALI
Her eser deseninde olduğu üzere pamuk üretimindeki meseleler da katlanarak büyüyor.
Pamuk üretim alanlarının daralıp üreticisinin de azalmasına karşın bu eserdeki ithalatın arttığına dikkat çeken CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Pamuk üreticisine verilen prim dayanağının artırılması, pamuğun gümrük birliğinde tarım eserleri kapsamına alınması ve gümrük vergilerinin tekrar konulması gerekiyor” dedi.
Bu hususta yaşanan meselelerin tüm taraflarıyla araştırılması emeliyle TBMM Başkanlığı’na Meclis araştırması açılmasına ait önerge sunan Gürer, şöyle devam etti: “Pamuk ithalatı 2000’de 566 bin ton iken 2017’de 914 bin tona çıktı. Bu ithalatın yüzde 43.22’si ABD’den yapılıyor. Meğer yurtiçinde pamuk üreticisinin yüksek maliyet ve aldığı prim ölçüsünün geç açıklanmasına kadar birçok sorunu tahlil bekliyor. Tüm bu problemler kapsamlı bir araştırma ile ele alınmalı.”
