Asafated 30 yıllık bir küme. Bakırköy’de kurulan ve death metal yapan küme, 1990’lı yıllara “Kaybolmuş Masumiyet” albümü, iki demo bir de EP ile damgasını vurdu. Ortada sırada konserleriyle tekrar eski günleri sevenlerine anımsatan kümenin basçısı ve solisti Tanju Can ile bir ortaya geldik. Can, “Yurtdışında olsaydık her şey daha farklı olabilirdi” derken, son devirde tekrarladıkları konserlerini de “nostalji” isteğine bağlıyor.
– Birkaç röportajınızda Pentagram ya da Dr. Skull kadar tanınmadığınızı söylemişsiniz. Daha fazla tanınmamak içinizde bir ukde mi?
Ukdemiz yok. Zira bizim müziğimiz onlar kadar tanınan olmaya müsait bir şey değil. Biz daha “underground” müzik yapıyoruz. O yüzden, kendi çöplüğümüzde olabildiğince tanınan olabildiğimizi düşünüyorum. Esasen onların karşısına çıktığı kitleyle bizim karşısına çıktığımız kitle birebir sayılmaz. Hiçbir formda içimizde ukde değil. Müziklerin dinlenilebilirlik durumu farklı.
– 2000’lerin başında kümenin dağıldığını açıkladığın mektubunda Asafated’ın “Beğenmediğim insanlığa ve hayal kırıklığına uğratan dünyaya isyan” olduğunu söylemişsin, Asafated yokken dünyaya ve insanlığa nasıl isyan ediyor, karşı geliyorsun?
O yıllarda Asafated dağıldıktan sonra da müzik yapmaya devam ettim aslında. Asafated’daki inancımız, dünyaya haykırışımız neyse onlarla devam etti. Asafated ilerleyen periyotlarda tekrardan çalmaya başladı sonrasında. Lakin bu mühletler içerisinde duruşumu inancımı bozmadım ve müzik de bunu söz etmek için her vakit bir araç oldu.
‘GİZLİ ÇALMA İSTEĞİ…’
– Son periyotta 90’lı yılların sizin üzere sert müzik yapan kümeleri tekrar konser vermeye hatta şenliklere katılmaya başladıklarını gördük. Bunu neye bağlıyorsun?
– Konserlere çocuklarıyla gelenler de oluyor sanırım…
Çocuklarıyla gelenler var, bir orta jenerasyon da var. Mesela 10 yaşındayken orada olamamış, artık 20 yaşına gelmiş… O periyot Türkiye müziğinde özgün şekilde değerli bir periyottur. Hakikaten çok düzgün albümler, konserler gerçekleşti 90’larla 2000’lerin başında. Çok yeterli mecmualar, fanzinler çıktı. Beşerler bir halde arşivlerden buluyorlar ve buna karşı ilgileri oluyor.
– 90’lar çok üretken bir periyot, 2000’lerden sonra siyasi konjonktür de değişiyor alışılmış…
Aslına bakarsan olağanda işler ülkede ne kadar berbata giderse bu müziklerin o kadar faal olması lazım. Zira genelde muhalif müziklerdir. Fakat son yıllarda internet devreye girdikten sonra insanların bir ortaya gelip bir şeyler yapma bölümü tükendi. Beşerler bir arada tartışmaktan, bir arada vakit geçirmekten, oturup müzik yapmaktan biraz uzak kaldılar. Konsere gitmektense oturup YouTube’dan görüntülerini izlemeyi tercih ediyorlar… Bu, kümeler için de hayal kırıklığı.
– Bir yandan da 25 sene öncesine nazaran daha âlâ bir şeyler yok mu? Dijital platformlar çıktı örneğin…
Ben onları eskisi kadar bedelli görmüyorum. Dijitalde artık her şeyi bulabiliyorsun lakin, o kadar çok şey bulabiliyorsun ki içinde kaybolmaya başlıyorsun. Eskiyi övüp de yeni olan her şey berbattır manasında söylemiyorum bunu, yanlış anlaşılmasın. Şu anda da çok uygun albümler yapılıyor, canavar üzere kümeler var. Lakin evvelden pahalı olan şuydu; atlardın Bakırköy’den vapura, Kadıköy’e giderdin, Kadıköy pasajında basılı halde Metallica’nın bilmem ne albüm kelamlarını falan alırdın, mecmua alırdın falan oradan, zira Bakırköy’de yoktu, gelirdin okurdun. Otururdun meydanda bütün herkesle paylaşırdı bunları, İngilizce bilenler bilmeyenlere çeviri ederdi. Orada yüz kişinin elinden geçerdi o mecmua, okunurdu. Bence bunlar çok pahalıydı. Hiçbir şey evvelden eritildiği üzere eritilmiyor. Bir albümün birinci 3 kesimini dinliyor, kelamlarına bakmıyor bile, kenara atıyor sonra. Tahminen 4. modül onun hayatının modülü olacak? Lakin adamın elinde 50 tane dinleyecek modül oluyor günde. Evvelden kayıt yapmak da zordu, şu an herkes kayıt yapıp yayımlayabiliyor. Bir kişi yılda 20 tane albüm yapabilir şu an tek başına.
YENİ ALBÜM BEKLENTİSİ…
– Gelecekte ne üzere projeler var, yeni albüm gelecek mi?
Biz toparlanıyoruz işte, sonra birkaç tane konser yapıyoruz. Beşerler da seni çok özlüyorlar ya, ikinci konserden sonra “Biz zati izlemiştik” diyorlar… Geçen sene izlemiştik, bir sene sonra bi daha izleriz üzere oluyor. Kayıt için çok bekleyen var. Zira son kaydımızı 1999’da yaptık ve toplamda kaydettiğimiz 10 tane müzik var. Aslında hiçbir şey. 30 yıllık bir grubuz. Natürel ki kaideler o denli gelişti. 1999 yılında yaptığımız birtakım taslaklar vardı, artık “En azından onları bitirelim” diye konuşuyoruz. O kesimleri da çıkartalım ortaya, zira hoş parçalardı. Hem de beşerler bekliyorlar.
– “Yurtdışında olsaydık daha fazla kitleye ulaşırdık” dediğiniz oldu mu hiç?
90’larda bunu çok konuştuk. Biz o yıllarda performans olarak da stüdyoya girip çok çalışıyorduk. Boş saatlerimizi çok güzel değerlendiriyorduk. O yıllarda canlı performans olarak yeterli bir küme olmak için çok çalışıyorduk. Birinci yayımlamış olduğumuz albüm çok ses getirmişti, yurtdışındaki tenkitler de düzgündü. Lakin yurtdışında olsaydık her şey çok farklı olabilirdi… Sonra ne oluyor, sen de askere gidiyorsun, geri geliyorsun, iş hayatın oluyor. Müzik her vakit hobin olarak kalıyor. O noktaya geldiğinde senin kuracak hayat planında “Gideyim Fransa’ya yerleşeyim de death metalde ünlü olayım” kalmıyor. Benim orada çok arkadaşım var, mesela çocuk berber, kümesi var ve turluyor o kümeyle. O da keyif için yapıyor.
‘Taksim’e ayaklarım gitmiyor…’
– Siz Taksim’de çok konser verdiniz, şu anki halini nasıl buluyorsun?
Çok alakasız buluyorum maalesef. Çok değişik. Hayatımın son 7 yılında 6 yıl Taksim’de bar işletmeciliği yaptım. Canlı canlı gördüm yani Taksim devrini. Seyahat Direnişi’nde de Taksim’deydik, sonra da Taksim’deydik. Bugün Taksim’in nasıl olduğunu biliyorum, birkaç tane bardan çalışmak için çağırıyorlar lakin inan Taksim’e ayaklarım gitmiyor. Bırak teklif kabul etmeyi, arkadaşlarımla vakit geçirmek için bile çıkmak istemiyorum… Konserimiz olduğunda bile gidiyoruz konserimizi veriyoruz ya da orada çalışan birkaç arkadaşımız var, metrodan çıkıyorum art sokaklardan onların yanına gidiyorum, vakit geçiriyorum tekrar birebir sokaklardan dönüyorum. İstiklal Caddesi’ne çıkıp da yürümüyorum yani.
‘Satın alma, sahiplen’
Tanju Can, eşiyle birlikte yardıma muhtaçlığı olan hayvanları sahiplenmiş. Konutlarında köpekleri Varna, Sofi ve Efes ile birlikte bir de kedileri Boncuk var. Bilhassa köpeklerle macerasının nasıl başladığını hatırlayamadığı yıllara tarihliyor Tanju Can ve “Emekleme devrinde bir bebekken meskenden çıkıp köpek kulübesine gitmişim ve köpeğe sarılıp uyumuşum.Tabii anne babam bütün mahalleyi ayağa kaldırmışlar çocuk kaçırıldı diye. Saatler sonra köpekle kulübede uyurken bulmuşlar. Bulgaristan’daki çocukluk yıllarımda da daima mahallenin köpeği kankam olurdu. Okula birlikte masraf gelirdik” diyor. Can, meskendeki köpekleri nasıl sahiplendiklerini ise şu sözlerle anlatıyor: “En büyük olanı Varna, Maçka Parkı’nda bulundu. Karnında kısırlaştırılma dikişleri, kulağında belediye küpesi duruyordu, sahiplendik. Sonra Efes geldi, güzel oğlum. Boyut olarak en ufak olan. Hasdal barınağından Banu Aydınlar’ın sahiplendirme merkezine gitmişti, oradan da bize… En son Sofi geldi. O da geçen sene Ayvacık’a düğüne gittik, 3 gün sürüyor orada yemekti, kınaydı, düğündü. O esnada Sofi, eşim Gülhan’a yapıştı, kanka oldular. Elimizde çeyrek altınlarla gidip, Sofi ile döndük İstanbul’a. Biz daima oburlarının alıp bakamadıklarını sahiplendik, herkese de sahiplenmesini tavsiye ediyoruz.”
(Cumhuriyet Pazar)
Fotoğraflar: Kurtuluş Arı
