Cilt, bedenin etrafın ziyanlı tesirlerine direkt maruz kalan bölgesi. Cilt üzerinde etraf kaynaklı rahatsızlıkların başında da bilhassa yaz aylarında yaşanan güneş yanıkları geliyor. Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Kısmı Lideri Dr. Öğr. Üyesi Gaye Hafez, güneş yanıklarına birinci müdahale konusunda değerli bilgiler paylaştı. Güneş yanıklarına müdahalelerde öncelikle cildi nemlendirmek ve serinletmek gerektiğine dikkat çeken Dr. Gaye Hafez, “Soğuk su ile ıslatılmış pak bir bezle, cildi nemlendirmek hem kaşıntı hem yanma hissini azaltır. Halk ortasında, güneş yanığı sebebiyle oluşan yanma ve ağrı hissinin giderilmesi için yoğurt yahut diş macunu sürmek hala devam eden yanlış uygulamalardır. Cildin hava almasının bu üzere eserlerle engellenmesi, cildi daha fazla tahriş eder” diye konuştu.
FINDIK VE LAVANTA YAĞI, SARI KANTARON VE ALOE VERA ÇOK ETKİLİ
Güneşe uzun müddetli bir maruziyet kelam mevzusuysa, yanığa kaşıntı ve acı eşlik edeceğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Gaye Hafez, “Bunu gidermek için antialerjik ilaçlar kullanılabilir. Su kaybı, cildin kurumasına sebep olur, cilt kurudukça kaşıntı hissi artar. Bu sebeple bol su içmek de yapılması gerekenler ortasında ön sırada olmalı” dedi.
Güneş yanıklarında kullanılabilecek, yanığın güzelleşmesinde destekleyici tesirleri bilinen bitkisel krem ve doğal karışımlar olduğunu belirten Dr. Gaye Hafez şunları söyledi:
“Kuru, olağan ve karma ciltlerde güneş yanığında yara uygunlaştırıcı olarak, dekspantenol kullanılır. Bitki ekstresi içeren kremlere örnek vermek gerekirse, Bitki ekstresi içeren kremlere örnek vermek gerekirse, Sarı kantaron (Hypericum perforatum, St John’s wort) içeren kremler, güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılabilir. Aloe vera bazlı krem ve solüsyonlar, hem cildi serinletir hem de başka etken unsurlarla süratlice emilebilir. Yanık kremi olarak sıkça kullanılan Hamamelis virginiana içeren krem ve pomadlar, güneş yanığı güzelleştirmede de tesirlidir. Arnica montana içeren kremler, bilhassa ödem ve morarmalarda tesirlidir, cildi rahatlatır. Kuru ve çatlamış ciltlerde, Calendula officinalis, Türkçesiyle Aynısefa, cilde güzel bir bakım sağlar, yumuşatır.
Halk ortasında çok bilinmeyen fakat güneşe karşı doğal esirgeyici özelliği de bulunan bir başka eser ise, cildi yumuşatan tamanu (Calophyllum inophyllum) yağıdır. Bir çeşit fındık yağı olarak bilinir. Tek başına kullanılabildiği üzere, öteki krem ve yağlarla da karıştırılabilir.
Güzel kokusuyla kozmetik ve dermokozmetik eserlerin içeriğinde bulunan Lavanta (Lavandula angustifolia) yağından da kelam etmek yerinde olur, zira güzel bir nemlendiricidir. Güneş yanığı dahil cilt yanıklarında kullanılır, acı hissinin giderilmesini sağlar.”
Güneş yanıklarında içeriği tam olarak test edilmemiş eserler ve halk ortasında yapılan, tesiri araştırılmamış karışımların cilde daha fazla ziyan verebileceği ikazını yapan Dr. Gaye Hafez, “Yanık bir cilt, hassastır, enfeksiyona açıktır. Mevcut hasara, enfeksiyonun eklenmemesi için bilhassa ileri derece yanıklarda dermatoloğa başvurulması gerekir.”
GÜNEŞ YANIKLARINDA DOĞRULAR-YANLIŞLAR
Dr. Gaye Hafez, güneş yanıklarına karşı gerçek ve yanlış uygulamaları şöyle sıraladı:
“Doğru olan, bol su içmek, soğuk suyla ıslatılmış bezle cilde kompres yapmak, tesiri ispatlanmış, eczacı/doktor tavsiyesiyle önerilen krem/pomad/losyon/doğal karışımlar ile cildi nemlendirmek, ileri derece yanıklarda dermatoloğa başvurmak. Yanlışlar ise, tesiri bilinmeyen rastgele bir eseri cilde temas ettirmek, yoğurt, vazelin, diş macunu sürmek, ezik üzere durumlarda cilde et yapıştırmak, yanık sonrası güneşte kalmaya devam etmek, giysiler ile suya girmek (giysiler güneşten korumaz), güneş kollayıcı kremleri, gerektiği sıklıkta kullanmamak.”
