Deri kanseri, deriyi oluşturan kimi hücrelerin denetimsiz büyümesi sonrası oluşmaktadır. Hem en sık görülen hem de her yıl nizamlı olarak artan kanser cinsleri ortasında yer alan deri kanseri, hayati riske yol açan melanom ve melanom dışı olmak üzere ikiye ayrılmakta ve tedavi protokolleri buna nazaran uygulanmaktadır. Kanserin teşhis edilmesinin öncelikli yoluysa, kişinin kendi bedenini yakından incelemesinden geçiyor.Hayati risk oluşturan melanomun yalnızca vücudun dış yüzeyinde değil, ağız içinde hatta bağırsakta bile görülebiliyor.
En sık görülen çeşidi ise melanom olmayan kümede yer alan bazal hücreli karsinomadır.Dermatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Nilgün Solak, deri kanserleri ve tedavisi ile ilgili değerli bilgiler verdi.
En kıymetli sebep ziyanlı güneş ışınları
Deri kanserlerine neden olan faktörlerin en kıymetlisi ultraviyole yani güneş ışınlarıdır. Bunun dışında;
*Özellikle çocukluk periyodunda haşlanma olarak isimlendirilen güneş yanıkları ve yıllar içerisinde daima alınan kümülatif güneş ışınları
*Açık deri, renkli göz ya da çilli bir cilde sahip olmak
*Yüzde yahut bedende çok fazla ben olması
*Solaryuma girmek
*Aile hikayesinde deri kanserinin bulunması ile birlikte albino ya da vitiligo üzere kimi genetik hastalıklara sahip olmak
*Güneş altında çok fazla vakit geçirmek,
*Yaşanılan coğrafyada kronik arsenik üzere kimyasallara maruz kalmak
*Baca temizleyicileri ve kuaförlük üzere mesleklerde kimyasallara maruziyet üzere faktörler deri kanseri riskini artırmaktadır.
4 saatte bir güneş kreminizi yine sürün
Deri kanseri görülme sıklığının artma sebeplerinden biri de güneş kremi kullanımı ile ilgili yanlış bilgilerdir. ‘Nasılsa güneş hami kullanıyorum” diye rahatça hareket eden şahıslar, güneş altında daha çok vakit geçirmektedir. Fakat güneş koruyucuların aktiflik mühleti en fazla 4 saat olmaktadır. Bu sebeple 30 faktör üzeri müdafaaya sahip kremlerin 4 saatte bir yenilenmesi gerekmektedir.
İyileşmeyen yara kuşku uyandırmalı!
Deri kanserleri kendilerini çoklukla cilt yüzeyinde kabarma biçiminde göstermektedir. En sık karşılaşılan bazal hücreli karsinoma denilen kanser çeşidi, bir sivilce üzere başlar. Akabinde o sivilce bir yara haline gelir, kabuklanır ve bir türlü iyileşmez. İnsanların, son devirlerde bedenlerinde gözlemledikleri süratlice büyüyen, güzelleşmeyen bir yara ya da kabartı gibisi bir oluşum varsa melanom olmayan deri kanserinden şüphelenilebilir.
50’den fazla beni olanlar dikkat!
Hayati risk taşıyan melanom ise çoklukla kendini kahverengi ya da siyah bir ben halinde gösterirken, çok nadiren var olan benlerin üzerinden de gelişim gösterebilmektedir. Bununla birlikte bedenimizdeki birtakım benlerin melanoma dönme riski de bulunmaktadır. Bu sebeple bireyler bedenlerini çok dikkatli incelemelidir. Bilhassa 50 ‘den fazla beni olanların kesinlikle dermatoloji uzmanı tarafından görülmesi ve bu benlerin “Dermoskop” aygıtıyla incelenip kayıt altına alınması gerekmektedir.
Melanom ağız içinde hatta bağırsakta bile görülebilir
Deri kanserleri en sık güneşe maruz kalan bölgeler olan baş ve boyun kısmında görülmektedir. Hayati riske yol açan melanom ise bayanlarda en çok bacakta, erkeklerde ise sırtta görülmektedir. Lakin melanom her vakit güneşle alakalı olmamaktadır. Güneşten bağımsız olarak ağız içinde, hatta mukozalarda ve bağırsakta bile çıkabilir.
Deri kanseri beyaz ırkta daha çok görülüyor
Deri kanserleri beyaz ırkta daha çok görülmektedir fakat siyahi bireylerde de olabilir. Bununla birlikte Ekvator bölgesine yakın olup, çok güneş alan Avustralya ve Yeni Zelanda üzere yerlerde bu kanser çeşidine daha çok rastlanmaktadır. Çok fazla güneş altında vakit geçirenler, deniz kenarında yaşayanlar, meslekleri gereği daima güneş altında olan balıkçılar, çiftçiler ve denizciler de bu kanser tipinin sık rastlandığı kümesi oluşturmaktadır.
Başlıca tedavi sistemi cerrahi işlemdir
Deri kanserlerinde en önemli tedavi usulü cerrahi olmaktadır. Deri kanserinde şüphelenilen lezyon yerinden çıkartılarak patolojik incelemeye gönderilmektedir. Bu prosedür tüm deri kanserleri için geçerli olmaktadır. Melanom olmayan deri kanserlerinde cerrahi sürecin akabinde rastgele bir tedavi gerekmemektedir. Lakin melanom görülen hastalarda tedavi planlamasına kemoterapi ve radyoterapi de girmektedir. Hasılı kişinin durumuna, oluşumun görüldüğü bölgeye ya da tümörün cinsine nazaran tedavi belirlenmektedir.
Sık dokunmuş pamuklu kıyafetleri tercih edin
Deri kanserinden korunabilmenin en değerli yolu güneşten kaçınmaktır. Bununla birlikte şapka ve gözlük takmak, ultraviyole geçirmeyen uzun mayolar kullanmak ve pamuklu sık dokunmuş giysiler seçmek de kollayıcı tesir yapmaktadır.
