Günlük kiralık konut piyasasının turizme olan tesirlerinin ortaya konulması hedefiyle Turizm Akademisyenleri Derneğince (TUADER) bir rapor hazırlandı.
Rapora nazaran, günlük kiralık konutlar, son yıllarda tüm dünyada süratle yayılan bir konaklama çeşidi olarak dikkati çekiyor. Mesken sahipleri Online Travel Agencies (OTA) aracılığıyla konutlarını kiraya vererek, seyahat edenlere kısa periyodik seyahat yahut tatil için alternatif bir konaklama tecrübesi sunuyor.
Bu yeni konaklama biçimi, turizm bölümünde yeni bir iş modeli oluştururken klasik konaklama seçenekleriyle rekabet ediyor.
Kovid-19 salgını devrinde kısıtlamaların kalkmaya başlamasıyla günlük kiralama talebinde evvelki yıllara oranla artış yaşanırken, artan sıhhat ve paklık kaygılarıyla otel konaklamalarının yerine daha izole, bağımsız ve özel konaklama seçenekleri tercih edilmeye başlandı.
Salgının tesiriyle bu oran 2022’de beklenenden 2 puan fazla artışla yüzde 14 olarak gerçekleşti. Salgın kaynaklı toplu alanlarda bulunma tasasıyla talepte yaşanan artış, günlük mesken kiralamaya yönelik arzı da direkt etkiledi.
Statista 2023 datalarına nazaran, günlük konut kiralamaları pazarındaki gelirin bu yıl 1,02 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.
Gelirin 2027 yılında ise 1,29 trilyon dolar meblağında bir pazar hacmine ulaşması öngörülüyor.
Tatil kiralamaları pazarında da kullanıcı sayısının 2027’ye kadar 13,61 milyon kullanıcıya ulaşması bekleniyor.
Günlük mesken kiralamalarının, toplam konaklama içerisindeki oranının bu yıl yüzde 14,6 olarak gerçekleşeceği ve bu oranın 2027’de yüzde 15,5’e çıkacağı iddia ediliyor.
2023 Mart ayı prestijiyle günlük kiralık mesken pazarına ait arz sayıları incelendiğinde, Amerika Birleşik Devletleri 1 milyon 419 bin 52 meskenle bu pazarda birinci sırada yer alıyor.
ABD’yi 806 bin 138 meskenle Fransa, 564 bin 138 meskenle İtalya, 427 bin 971 meskenle Brezilya, 405 bin 113 meskenle İspanya takip ediyor.
Günlük kiralık 110 bin 857 konut bulunan Türkiye ise 14’üncü sırada yer aldı.
Türkiye’de 2021’den 2023’e kadar günlük kiralık konut arzı yüzde 97 arttı. Bu oranla Türkiye, bu devir için günlük kiralık konut arz ölçüsündeki oransal artış listesinde tepeye yerleşti.
Günlük kiralık mesken rezervasyonu artışında 2022-2023 periyodunda yüzde 64’le Tayland birinci, yüzde 63 artışla da Türkiye ikinci sırada bulunuyor. Bu ülkeleri sırasıyla Hindistan, Malezya ve Avusturya takip ediyor.
TUADER’in hazırladığı raporda, günlük kiralık meskenlerin turizme tesirlerine ait değerlendirmelere de yer verildi.
Buna nazaran, alternatif konaklama seçeneği, seyahat edenlere esneklik, mahallî ve kültürel tecrübe, aile yahut kümeler için uygunluk, mahallî ekonomilere ve istihdama dayanak ve ek gelir elde etme imkanı sunduğu için günlük kiralık meskenler ülke turizmine avantaj sağlıyor.
Diğer yandan günlük kiralık meskenler konut stoku, komşuluk alakaları, yasal düzenleme, güvenlik, mahallî işletmelerin etkilenmesi, eşitsizlik ve erişilebilirlik, çok turizm, konaklama dalının zayıflaması, konaklama dalında istihdamda yaşanması olası problemleri da beraberinde getiriyor.
Raporda, sorunun tahlili için sistemden elde edilecek karların çevrim içi bildirileceği bir sistem kurulması, güvenlik sorunlarının önüne geçmek için oluşturulacak ulusal bir portal aracılığıyla konaklayanların pasaport ve kimlik bilgilerinin eksiksiz girilmesi, aksi uygulamalar için icra yoluyla mülkün satışı da dahil olmak üzere ağır yaptırımlar uygulanması teklifleri yer aldı.
Bir toplu konut ya da apartmanda yapılacak günlük kiralamalar için apartman idaresinin ya da sakinlerinin tamamının müsaadesinin alınması gerektiği kaydedilen raporda, kaçak kiralamaların önüne geçmek ve takibini kolaylaştırmak için mevcut apartman idarelerine de sorumluluk sağlayan ve bildirme yükümlülükleri veren yasal düzenlemeler getirilmesi istendi.
