BBC
İskoçya’nın ulusal içkisi viskinin 514 yıl evvel İskoçya’nın Aberdeen kentinde damıtılmış olabileceğine dair bir evraka ulaşıldı. Evrak, kentin yüzlerce yıl geriye giden arşivlerinin dijital ortama aktarılması sırasında ortaya çıktı.
Aberdeen kentinin arşivlerinde araştırma yapan uzmanların bulduğu bir evrak, 1505 tarihinde kentte bir şövalyeye ilişkin laboratuarda gül suyu ve aquavite damıtıldığını ortaya koydu. Aquavite yani “hayat suyu”, viskinin İskoçya’da kullanılan eski ismi.
Guardian gazetesinin haberine nazaran bu, şimdiye kadar bir damıtım tesisi ve içmek hedefiyle viski üretimi ile ilgili olarak bulunan en eski doküman olabilir.
Üretimin hala yıkıntıları görülebilen bir ortaçağ manastırının 85 kilometre kuzeyinde kurulan bir damıtma tesisinde yapıldığı anlaşılıyor.
Bu aslında Aberdeenli bir rahip olan Sir Andrew Gray’in bıraktığı mirasın bir listesi. Listede Gray’ın “taşınabilir malları” ortasında bir gül suyu ve “hayat suyu” damıtma aygıtı da bulunduğu görülüyor.
Daha evvel Lindores Manastırı’nda da viski damıtımı ile ilgili 1494 yılından kalma bir evrak bulunmuştu.
Fakat uzmanlar burada elde edilen alkolun içecek olarak değil devrin İskoçya Hükümdarı 4. James’in orduları tarafından barut üretiminde kullanıldığını düşünüyor.
Araştırmanın yapıldığı Aberdeen Üniversitesi’nin din bilimi, tarih ve ideoloji kısım lider yardımcısı Jackson Armstrong, “Bu daha evvelki kayıtla eş devirli başka tarihi metinlerde, o sırada alkolun hükümdarın talimatıyla barut üretiminde kullanıldığına işaret ediyor. Lakin 1505 yılında Aberdeen’deki damıtma aygıtında gül suyu ve aquavite üretildiğinin belirtilmesi bunun daha çok içecek olarak viski üretimi hedefiyle damıtıldığı izlenimini veriyor. Bu direkt aquavite damıtma aygıtından kelam edilen birinci belge” dedi.
Bazı uzmanlar ise bu görüşü paylaşmıyor ve birinci viskinin 1494’de Lindores’de üretildiğini düşünüyor.
Tarihler çok yakın ama tekrar de ortada 11 yıl fark var.
Kuşkusuz, viskinin tarihi ve birinci üretiminin kıssası bugün bölgenin tüm dünyaya ihraç ettiği viskinin pazarlanmasında da kıymetli bir role sahip.
Günümüzde hala viski üretilen tarihi manastırın harabelerinin yakınındaki damıtım tesisinin müdürü Drew McKenzie Smith’e nazaran viski üretiminin kökleri 11 yıl ortayla hala Lindores’te.
“Tarihi miras üzerinde kolay kolay oynanabilecek bir mevzu değil. Bu İskoç viskisinin dünyadaki itibarı bakımından çok kıymetli bir şey. Bugün İskoçya’da en eski olduğunu sav eden çok sayıda damıtım tesisi var” diye konuşuyor.
