Aslında her şey, bu sorunun yanıtını aramakla, araştırmakla, merak etmekle, empati kurmakla ilgilidir. Ne demişti sosyolojinin babası sayılan İbn-i Haldun; Coğrafya kaderdir!
O vakit bahtımızı belirleyen Çiğli’de tarihin izini sürmekte yarar var.
Dönemin emperyalist gücü Roma’nın sömürü nizamına karşı hakça bir nizam kurmak isteyen Bergamalı Aristonikos, MÖ 132 yılında Leukai kentini merkez edinerek bir ayaklanma başlatır. Aristokinos, ordusuna katılacak kölelerin özgür kalacaklarını duyurunca, tüm köleler ve ezilen halkın değerli bir kısmı ona katılır. Bu isyanı temelinde Bergama Krallığı üzerinde bir iktidar çabası olmasına karşın, sosyo-ekonomik bir başkaldırı ve toplumsal bir değişim talebi içermesi noktasında, dünyanın birinci köle ayaklanması olarak tarihe geçer. Şu an Çiğli-Sasalı sonları içinde yer alan Leukai, “Ak Yer Halkının Kenti” demektir. Lakin Aristonikos’in onları “Heliopolit”, yani “Güneş Ülkesi Yurttaşı” diye isimlendirdiği söylenir. Campanella tahminen de “Güneş Ülkesi” ütopyasını bu coğrafyadan hakikat esinlenilmiştir, kim bilir.
İlginçtir, Aristokinos’tan, 1500 yıl sonra, yeniden Batı Anadolu coğrafyasında ortaya çıkacak olan Börklüce Mustafa da, baskıya ve sömürüye son verecek bir sistem değişikliğini öngörüyordu. Pir Bedrettin’in, yâr yanağından gayri her şeyin paylaşıldığı bir dünya hayaliyle başlattığı bu isyanın ayak sesleri Çiğli’den de duyulmuştur. O devir Karaburun’da ayaklanıp yola çıkan Börklüce Mustafa’nın rotasını Bilge Umar şöyle muharrir; “İki kola ayrıldılar. Bir kol, Amanara (Yamanlar) Dağı eteklerinden, Silliyos’a (Çiğli), Silliyos’tan Balati’ye (Balatçık), Balati’den Menemenos’a (Menemen) yanlışsız yürüdü…” Elbette o ulu yürüyüşe Çiğlili Rumlar da katılmıştı…
Ve Börklüce Mustafa’dan 600 sene sonra, Çiğli’de bir isyan ateş daha yanar. 1980 yılında faşist MC hükümetinin baskı ve işten çıkarmalarına isyan eden Tariş personelleri, fabrikaları kapatıp greve masraflar. Polis ve jandarmanın sert müdahalesine rağmen, DİSK ve öğrencilerin Tariş personellerine dayanak vermesiyle 55 bin emekçi İzmir’de hayatı durdurur. 15-16 Haziran üzere bu aksiyon de tarihin en ulu emekçi direnişlerinden birisi olarak kayda geçer.
Çiğli’nin en büyük eksiği, “kent kimliği”
Bunları neden anlatıyorum? Çiğli, tarihi boyunca haksızlığa, hukuksuzluğa, yoksulluğa karşı her vakit direnişi ve umudu örgütleyen hareketlerle öne çıkan bir mizaca sahip. Biz bu tarihî çizgiden üç kıymetli başlık çıkardık: Haksızlığa Direniş, Örgütlü Çaba ve Adil Paylaşım. Bu tarihselliğe paralel olarak, şu anki idare anlayışımızı da bu üç başlık üzerine inşa ediyoruz.
Günümüzde Çiğli, 200 bine yaklaşan nüfusuyla İzmir’in en süratli gelişen metropol ilçelerinden biri olmasına ve bu tarihî altyapısına karşın Bornova, Karşıyaka, Buca üzere bir kent kimliğine sahip değil maalesef. En değerli meselemiz, Çiğli’de yaşayanların Çiğli’ye aidiyet duyma eksikliği. Fransız düşünür Gaston Bachelard, Yerin Poetikası kitabında, “Mekân, peteklerinin binlerce gözünde, vakti sıkıştırılmış olarak tutar” der. Yani, yer ve insan hayatı ortasında kaçınılmaz/ mecburî bir ilgi vardır. Bu münasebet, coğrafya ve tarih bağlantısı üzerinden de genişletilebilir. Yani Çiğli coğrafyasındaki tarihî yaşanmışlıkları gün yüzüne çıkarıp şu anın belleğine aktararak farkındalık yaratmak ve yeni ve güçlü bir kent kimliği oluşturmak mümkün. Bunun için özel çalışmalar planlıyoruz. Bu noktada Çiğli’nin hem içerden hem dışardan algısını değiştireceğiz. Örneğin, Leukia 12 İyon ketinden biri olmasa da, kendi parasını basacak kadar özerk bir yapıya sahipmiş o vakitler. Birinci köle ayaklanmasının bu coğrafyada olması çok kıymetli ve bu tarihi gerçekliğe sahip çıkmamız, duyurmamız lazım. Dünyanın en kıymetli flamingo üreme alanlarından birisi olan ve 200’e yakın kuş ve endemik tipe mesken sahipliği yapan Gediz Deltası Çiğli’nin doğal bir kesimi. Buranın UNESCO Doğal Miras listesine alınmasını epey önemsiyoruz. Bunun için gerekli ulusal ve milletlerarası kampanya ve lobi faaliyetlerine yakında başlayacağız.
Şimdi Çiğli’de ‘dönüşüm zamanı’
Biz seçim bildirgemizin üst başlığında ‘Çiğli’de Dönüşüm Zamanı’ diye bir slogan kullandık. Dikkat edin değişim vakti demedik. Değişim, isteseniz de istemeseniz de vakit içinde, olumlu ya da olumsuz olarak gerçekleşen bir süreçtir. Dönüşüm ise dış müdahale, planlama ve uygulama gerektirir. Dönüşüm için evvel kendimizden başlayarak gerekli iç ve dış fotoğrafları çektik, verileri topladık ve önümüzdeki sürecin planlamasını yapıyoruz. Çiğli’nin geleceğini planlarken popülist ve süreksiz tahlillerden uzak durup, gerek bugün, gerekse gelecek jenerasyonların muhtaçlıklarının karşılanabilmesi için yerelde sürdürülebilir kalkınmayı unsur olarak belirledik. Çiğli’nin kaynaklarını, tabiat ile kalkınma ortasındaki dengeyi koruyan, mahalleler ve toplumsal kümeler ortasındaki eşitsizliği minimize etmeyi hedefleyen ve üretimi destekleyen bir idare anlayışı içerisinde kullanacağız. Şu an hazırlamakta olduğumuz Çiğli Stratejik Planını, “iklim dostu ve yeşil kent” teması üzerinden kurguluyoruz.
Bununla irtibatlı olarak ağustos ayında düzenleyeceğimiz Çiğli Kent Sempozyumu sonrası tüm paydaşlarımızla, hemşerilerimizle Çiğli Kent Anayasası’nı hazırlayacağız. Bu anayasa her siyasi görüşten, her kültürden her yaştan Çiğlilinin üzerinde uzlaştığı ortak hayat mutabakatı olacak. Biz tüm Çiğlilileri karar alma sürecine dahil ederken tıpkı vakitte misyon ve sorumluluk tanımlayan şeffaf, denetlenebilir bir lokal idare anlayışını hayat geçireceğiz. Biliyoruz ki, insan ve toplum, yer ve kent beraberce dönüşür. Ezcümle, bir kenti sevmek ona hizmetle başlar.
