Başkent Tahran’da Bakanlar Şurası toplantısının akabinde konuşan Manevî, İran’ın nükleer mutabakattaki taahhütlerini yerine getirmeleri için AB ülkelerine 7 Temmuz’da tanıdığı ikinci 60 günlük müddete ait açıklamada bulundu.
İran’ın taahhütlerini azaltmasıyla ilgili hususun tarafı olan ülkelerle müzakerelerini sürdürdüğünü aktaran Manevî, “İran, taahhütlerini evreli olarak azaltmaya devam edecektir. Verdiğimiz 60 günlük mühletin akabinde üçüncü adımı atacağız. Bunun akabinde mantıklı, gerçek ve istikrarlı bir sonuca ulaşabilmek için 60 günlük bir fırsat daha tanıyacağız.” diye konuştu.
İran Cumhurbaşkanı ayrıyeten ABD’nin Basra Körfezi’nde kurmak istediği askeri koalisyonun bölgenin güvenliğine hizmet etmeyeceğini lisana getirdi.
Ruhani, İsrail’in de bu türlü bir koalisyonda yer alma ihtimaline ait ise “İsrail’in Basra Körfezi’nin güvenliğinde yer alacağına dair tezler boştur. İsrailliler yapabiliyorlarsa evvel bulundukları yerin güvenliğini sağlasınlar.” sözlerini kullandı.
– İran daha evvel iki kademede taahhütlerini azaltmıştı
İran Cumhurbaşkanı Manevî, 8 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, nükleer mutabakat kapsamındaki taahhütlerinin bir kısmını durdurduklarını ve muahedenin tarafı 5 ülkeye (Rusya, Çin, İngiltere, Almanya ve Fransa) İran’ın çıkarlarını koruyacak tedbirler alması için 60 gün müddet verdiklerini söylemişti.
Tahran’ın verdiği birinci 60 günlük müddetin dolmasının akabinde 7 Temmuz’da Hükümet Sözcüsü Ali Rebii ve Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi ile ortak basın toplantısı düzenleyen İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Abbas Arakçi, “Nükleer mutabakattan ayrılmamız da mümkün. (Yeni) 60 günlük mühlet taraflara istifade edebilecekleri fırsatlar tanımaktadır. Üçüncü adımı da kıymetlendiriyoruz. 60 gün sonra üçüncü adımımızı da açıklayacağız.” bilgisini vermişti.
İran Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Kemalvendi dün yaptığı açıklamada da ülkesinin yüzde 4,5 düzeyindeki zenginleştirilmiş uranyum stokunun 370 kilograma ulaştığını duyurmuştu.
Tahran idaresinin üçüncü adım olarak nitelendirdiği basamakta zenginleştirilmiş uranyum düzeyini yüzde 20’lere kadar çıkarabileceği tabir ediliyor. Ayrıyeten İran’ın nükleer mutabakattan ayrılmasının da seçenekler ortasında olduğu belirtiliyor.
– İran adımlarını nükleer mutabakattaki hususlara dayandırıyor
BM Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Aksiyon Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer muahede, Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor.
Anlaşma, İran’a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu memleketler arası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.
İran ayrıyeten mutabakata nazaran, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.
Tahran idaresi, attığı adımlarda, nükleer mutabakatta yer alan, “Yaptırımların geri getirilmesi ya da taraflardan birinin mutabakattaki sorumluluklarını yerine getirmemesi halinde İran’ın nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini büsbütün ya da kısmen durdurabileceği” tarafındaki 26 ve 36’ncı maddeyi temel aldığını belirtiyor.
