Bu bir seyahatin öyküsü Uzun güç yokluklarla hastalıklarla dolu bu seyahatte acı var mevt var Artvin Escort ve daima geriye bakış var Dört mübadil çocuğu ve mübadil torununun atalarından kalma göç hikayesi hüzünlü Zira yarım kalmış herkesin öyküsü birbirine benziyor Hasret bitmiyor Bıraktığı ağacına bahçesindeki çiçeklere yarım Aydın Escort kalan kahvesine toprağına hasret vakit geçtikçe daha da artıyor Anneleri babaları nineleri dedeleri doğduğu büyüdüğü toprakları anlatıyor çocuklarına ya da torunlarına Birinci nesil her şeye karşın daha sessiz endişeli ikinci Balıkesir Escort jenerasyon bu endişenin içinde büyümüş üçüncü jenerasyon araştırıyor köklerini buluyor ve anlatıyor yazıyor
Bugün mübadelenin 100 yılında bizimle ailelerinin kıssalarını paylaşan Aliye Yenici Pavlos Papadopoulos Aynur Tümbek ve Kostis Kalsifotinos Bartın Escort ile sohbet ettik
SELANİK TEN İZMİR E KUVVETLİ YOLCULUK
Annesi muhacir Selanik ten mecburî göç ile gelmişler Gözleri parlıyor Benim nenem Atatürk ün komşusuymuş diyor Durumlar bozulunca gelmek zorunda kalmışlar Batman Escort Babası ise Lozan mübadili 1923 te 13 yaşındayken başlamış göç seyahati
Aynur Tümbek ikinci jenerasyon mübadil Birinci nesil çoktan göçüp gitti Gülcemal vapuruyla başlayan yeni bir hayata birinci adım Tümbek Babam babasını hiç hatırlamıyor Bulgar çeteleri pusu kurup öldürmüşler Türkler Yunandan çekmemiş Bulgarlardan çektiği kadar Çiftlikleri basar yağmalar berbatlıklar yapar insanları öldürürlermiş Babamın annesi ise beş yaşındayken hastalanıp ölmüş Küçük yaşta başlamış babamın yarım kalmışlığı Neneleri teyze üç bayan ve bir dayıları en son başlarında büyük erkek olmadığı için köy imamıyla çıkıyorlar Gülcemal vapuruna binmek için yola Vapur evvel Urla ya gidiyor Urla yı beğenmiyorlar Babam anlatırdı Aynur şöyle dutluktu bu türlü kestane ceviz ağaçları vardı çiftliğimizden sular akardı Ben gidip gördüm sanayi kenti Nausa Türkçe ismi Ağustos derlermiş Kuzey Selanik Anlatırdı babacığım Biz de masal üzere dinlerdik Sonra son durak Karaburun a geliyorlar Yayla köyü mera otlak yüksekti Orada hayvancılık var hâlâ orada keçi kırma günleri olur yaylayı vermişler Doğal orası da Rumeli köyüymüş şarapçılık üzüm var Bunlar Müslüman şarapçılık falan bilmiyorlar Bir süre hayvan alıp sattılar o denli geçinmeye çalıştılar Ama bir dört sene varsayım ediyorum orada kalmışlar Benim babam memlekette sabahtan öğleye kadar Türk okulunda okumuş öğlenden sonra Rum okulunda okumuş Çok hoş Rumca konuşurdu babam Ben 100 e kadar İngilizce sayamam ancak Rumca sayarım Sonra büyük nenelerinin de kocası ölmüş teyze genç kız çocuk yok Nene başlarında sonra nene de ölüyor kalıyor iki kardeş Diyorlar Biz burada yapamayacağız Babamın büyük teyzesi Fethiye teyze Bornovaya gidelim İzmir e gidelim oradan konut alalım zira Karaburun da istikbal yok o vaktin kuralları alışılmış artık turistik Lakin şöyle bir kanun var erkek çocuğu oradan çıkamaz orada kök salması gerekiyormuş Babamı kaçırmaları gerekiyor O vakit karayolu yok küçük motorlar var Bindiriyorlar gemiye oradaki askere jandarmaya Oğlum bu çocuğun ne annesi var ne babası hem öksüz hem yetim bunu görme diyor Asker Tamam teyze üzülme deyip kaputunu üstüne atıyor Sonra Bornova ya gelip orada bir hayat kuruyorlar diyor
SEREZ OVASI ALTIN YUVASI
Mübadil kızı Aliye Yenici
Zorlu ve yeni bir hayat başlıyor diyor Yenici Vatan değiştirmek yer yurt değiştirmek çok güç Çileli bir hayat çekiyorlar orada ve geldikten sonra da Doğal Cumhuriyetin birinci yılları biraz sancılı oluyor Alışmak yerleşmek çocuk yetiştirmek ve derken babam ölüyor Babam öldükten sonra ben ilkokula daha yeni başlamıştım diye anlatıyor
2. nesil Mübadil Zehra Kirişçiler
UNUTULMAYAN HİKÂYE
Uzun bir sessizlik oluyor İyi misiniz diye soruyorum Kolay değil geçmişe dönmek hasret var hasret var en sevdiklerimiz gitti mi Dokunamamak koklayamamak duyamamak görememek var Bir şey hatırladığını anlıyorum kelam sizde Aliye Hanım diyorum Dayımın yaşadığı bir olay geldi aklıma Annemler dört kardeşmiş iki ağabeyi var Bir de ablası Benim büyük dayım bir gün alışverişe çıkıyor Gidiyor bir bakkal dükkânına bir şeyler alırken iki asker yanına yaklaşıyorlar Lakin bunlar Bulgar askeri O vakitler Yunanistan da yani o bölgeye bir Yunanlar bir Bulgarlar hâkim olurmuş yaşantıya Türkler azınlıkta Bulgar askerleri bakıyor dayımın ayağında çok hoş botlar var O vakit potin derlerdi botlara Çıkar onları ver bize diyorlar Dayım vermiyor ve onları yere seriyor Koşarak meskene geliyor ve saklayın beni diyor Annemin anlattığına nazaran odalarının birinde bir gömme dolap varmış içine bardak ve fincanlarını koyarlarmış Lakin bu küçük dolabın ardı küçük bir odaya açılıyormuş bilinmeyen bir oda İçinde bir kişinin sığacağı kadar Çabucak dayımı oraya saklıyorlar Ve o gece bütün meskenler aranıyor taranıyor her taraf didik didik ediliyor Bulgar çetecileri bulamıyorlar dayımı Dayım bir kaç gün sonra çıkıyor meydana bu kıssa ailemizde çok anlatılırdı
DİDİM DEN GİRİT E BİR SERÜVEN
Kostis Kalsifotinos Ben Girit te Agios Nikolaos ta doğdum Dedem Didim deki eski ismi Yeronda olan Apollon Tapınağı nın tam yanı başında iki katlı bir meskende doğdu diyor Bu mesken günümüzde hâlâ eski manzarasıyla ayakta Meskeni restore eden bir aile orayı şimdilerde butik otel olarak kullanıyor Hatta otelin sahibi Mustafa Şentürk alttaki birinci odayı da Türk Yunan dostluk konutu yapmış Yıllar sonra cetlerinin yaşadığı meskeni görmek için Didim e giden Kalsifotinos dedesinin ve altı çocuğunun yer aldığı bir fotoğrafı ikram ediyor Bugün o fotoğraf Türk Yunan dostluk odasında duruyor zira fotoğraf vaktiyle o odada çekilmiş
3. jenerasyon mübadil Kostis Kalsifotinos
Kalsifotinos un ailesi söylentilerden korkmuş ve bir tekneyle Santos Adası na gitmiş lakin orada gördükleri görünüm daha korkutucuymuş ada tıklım tıklım ve salgın hastalıklar Tekrar atladıkları bir tekneyle bu sefer de İos Adası na gidiyorlar Hastalıklar ve göç şartları nideniyle nenesi İos Adası nda ölüyor ve dedesi altı çocukla birlikte kalıyor
Kalsifotinos O vaktin kaideleriyle bu adalarda ekonomik durum feci dedemin altı çocuğu varken geçinmesi mümkün değildi Sonra diğer bir adaya geçiyorlar ve kısa bir süre de burada kalıyorlar Burada Girit e giden bir teknenin kaptanını buluyor kaptan ona diyor ki Bu ada küçük sen Girit e gel Girit pek büyük bir ada olduğundan ekonomik durumu daha düzgün daha büyük fırsatlar var diyor
Kalsifotinos ailesinin yaşadığı mesken bugün hâlâ ayakta…
Ve bunun üzerine Kalsifotinos ailesinin Girit seyahati başlıyor Teknede çuvalların ortasında dedesi Girit Adası nın Agios Nikolaos Limanı na geliyor Sonrası Zorlu diyor Kalsifotinos ve ekliyor Burada tanımadığı bir yere geldi çok zorluklar çekmiş o çocukların barınması yemesi içmesi Bir de bir bayanın yapıp da erkeğin yapamadığı işler de var Buraya geldiğinde buradaki halk ona yardımcı olmuş acımışlar O kadar çocuklu biri evvel küçük bir dükkân açtı ondan sonra bir tane bakkal dükkânı açıyor Ve kız kardeşlerin en büyüğü büyük abla rolüne geçmiş ve biraz da eli tutuyormuş onların elbiselerini dikmiş işlerini yapmış Sonra amcalarım halalarım büyüyünce çalışmaya başlamış ve ekonomik durumları da yavaş yavaş düzelmiş
Bir akarsu üzere herkes giderken Kalsifotinos ailesinin kalması da olmazdı Ama dedesinin ağabeyi yaşlı olduğundan Ben bu türlü bir seyahate çıkarsam ölürüm demiş ve o kalmış Onun ismi da Kostantinos muş Kostis Kalsifotinos bir ailenin üçüncü çocuğu olunca öbür dedenin ismini koymuşlar Dedesi geride kalan kardeşinin isminin konmasını istemiş Zira ağabeyinden bir daha haber alamamışlar
ATATÜRK İLE TANIŞMA
Gözleri doluyor fakat sohbet devam ediyor Babasının hatırladıkça çok üzüldüğünü fakat orada yaşamaya devam edemeyeceklerini de lisana getirdiğini söylüyor Tümbek Orada yaşamaları çok zordu rahat vermiyorlardı Zira ömür koşulları bozulmuştu O mübadele Lozan olması gerekiyordu Çok büyük bir Atatürk sevgisi vardı babamın Hatta Atatürk ü Bornova da tanıma imkânı olmuş Askerlik yapıyormuş tıpkı vakitte oranın kantinini işletiyormuş çok güzel yemek yaparmış babam Atatürk yanında kalabalık ile gelmiş Demiş ki Ne emredersiz paşam Atatürk demiş ki Kuru fasulye evladım Bunu tekraren anlatır anlatırken de gözleri parlardı Babamdan keyifli yoktu o an diyor
2 nesil mübadil Nurdan Tümbek
PİRE LİMANI
Pavlos Papadopoulos dedesinin ismini taşıyor Dedesinin takma ismi ise Deli Pavlos muş Girit te yaşayan Papadopoulos gazeteci ve tiyatro oyuncusu Annesi tarafından üçüncü nesil mübadil olan Papadopoulos un ailesi Gümüşhane den Pire ye sonra ise Kuzey Yunanistan a göçmüş
3. nesil mübadil Pavlos Papadopoulos bir piyeste.
Papadopoulos a göç seyahatini soruyorum buruk bir heyecanla anlatıyor Ailem Gümüşhane den Karadeniz kıyısına iniyor Orada gemiler varmış onlara binmişler lakin para yok Onlar da para olmayınca nişan yüzüklerini para yerine vermiş Bir de gemide tatsız bir olay yaşanmış Dört kardeşi vardı annemin biri seyahatte hastalanıyor ve mecburen onu denize atıyorlar Bu acı olay hiç unutulmadı bizim konutta Her vakit anlatılır hüzünlenirdik Sonra ortam karışık güç kaideler altında Pire Limanı na varmışlar Benim dedemin kardeşleri pek serüven sevmezdi Onun için Pire ye yerleşmişler Ancak dedem daha kuzeye yanlışsız Yunanistan ın Makedonya kısmına gidiyor Edessa eski ismi Vodina olan kente yerleşmişler 24 dönümlük bir arazi veriyorlar Ondan sonra tarımla uğraşıyor küçük bir otel işletiyor hayatı bu türlü devam ediyor diyor
