Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuz ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 1.36, bir evvelki yılın temmuz ayına göreyse yüzde 16.65’lik artış gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran enflasyon bir evvelki yılın aralık ayına nazaran yüzde 6.44, 12 aylık ortalamalara nazaran yüzde 19.91 arttı. Böylelikle temmuz ayı yıllık enflasyonu 2003 yılından bu yana kaydedilen en yüksek orana ulaştı. Çekirdek TÜFE ise yüzde 14.86’dan yüzde 16.20’ye yükseldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen pazar günü yaptığı açıklamada faizlerin düşmesiyle birlikte enflasyondaki gerilemenin süreceğini ve piyasadaki canlanmanın da tekrar ivme kazanacağını belirterek “Biz emin adımlarla yolumuzda devam ediyoruz” demişti.
TÜFE temmuzda KDV ve ÖTV indirimlerinin sonlanmasının yanı sıra yapılan elektrik artırımı sonucu yüzde 1.36 artış gösterdi.
Zamlar yüzde 1 yükseltecek
BOTAŞ konutlara doğalgaz satış fiyatına 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere yüzde 14.97 artırım yapmıştı. Üç büyük sigara firmasından ikisi sigara fiyatlarında haftasonunda genel olarak 3 TL artışa gitti. Geçmiş fiyatlamalara bakıldığında benzeri artırımları başka firmaların da yapması bekleniyor. Ekonomistlerin hesaplamalarına nazaran artırımın genele yayılması halinde Ağustos ayı enflasyonuna yüzde 0.9-1 ortasında yükseltici istikamette tesir yapması bekleniyor.
Nomura Ekonomisti İnan Demir, doğalgaz ve tütün fiyatlarındaki artışın enflasyondaki düşüş suratını yavaşlatabileceğini söyledi.
ÖTV indirimi bitti artış başladı
Temmuzda bir evvelki aya nazaran en yüksek artış yüzde 4.46 ile ulaşım ve yüzde 4.24 ile konut eşyasında gerçekleşirken yıllık bazda yüzde 25.41 ile konut eşyası en yüksek artışa sahne oldu. Lokanta ve oteller yüzde 19.85, alkollü içecekler ve tütün yüzde 19.23 ve besin ve alkolsüz içecekler de yüzde 18.21 ile yüksek fiyat artışlarına sahne oldu.
Beyaz eşya, mobilya ve otomotivde KDV ve ÖTV indirimleri 30 Haziran’da sona erdi. Öte yandan 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere tüketicilerin elektrik tarifelerinde vergi ve fonlar dahil yüzde 15 artış yapıldı.
Yİ-ÜFE temmuzda yüzde 0.99 gerilerken, yıllık bazda yüzde 21.66 arttı.
|
Faizde sonlu düşüş olur İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Enflasyonun ağustosta da görece yüksek seyretmesi ihtimaliyle Merkez Bankası’nın eylül toplantısında daha sonlu bir faiz indirimine gitmesini (100 baz puan) bekliyoruz” derken, ING Bank Başekonomisti Muhammet Mercan da, “Eylül ve ekimde iki indirim daha yapılmasıyla siyaset faizinin yıl sonunda yüzde 17.50’ye gelmesini bekliyoruz” tabirini kullandı. Yıllık enflasyon son 15 yılın rekor düzeyini 2018 Ekim’de yüzde 25.24 ile görmüştü. Geçen yılın temmuz ayında TÜFE’nin yüzde 0.55 artması nedeniyle manalı bir baz tesiri gözlenmezken, asıl olarak baz tesiri ağustos, eylül ve ekimde görülecek. Baz tesiri kasım ve kısmen aralık ayında ise yıllık enflasyonda yükseltici tesirde bulunacak. |
Enflasyonda kalıcı düşüş hayal
Temmuz ayı enflasyon bilgilerine nazaran besin fiyatlarının artış suratı yüzde 1.11 düştü. 12 aylık ortalamalara nazaran enflasyon yüzde 19.91 olurken birebir devirde besin enflasyonu yüzde 26.18 olarak gerçekleşti. Temmuz ayının artırım şampiyonu ise yüzde 29.18 ile ‘yurtiçi bir hafta ve daha fazla müddetli turlar’ olurken ikinci sırada yüzde 15 artışla elektrik fiyatı geldi.
CHP Genel Lider Yardımcısı Aykut Erdoğdu, muteber olmayan bir Merkez Bankası’nın yanı sıra para ve maliye siyasetlerindeki koordinasyonsuzluk sonucunda enflasyonda kalıcı düşüşün bir hayale dönüştüğünü söyledi. Erdoğdu, “Enflasyon hesaplamasında uzun vadeli eğilimi gösteren oniki aylık ortalamalara nazaran değişim, yüzde 19,91 ile son 16 yılın zirvesinde” dedi.
Baz tesirinin görülmeye başlanmasıyla enflasyonda ağustostan itibaren süreksiz bir gerileme görülebileceğine işaret eden Erdoğdu, “Geçen günlerde doğalgaza yaklaşık yüzde 15 ve sigaraya da 3 TL artırım yapıldı. Bu artırımlar zamanlama münasebetiyle enflasyon hesabına dahil edilmedi. Doğalgazın TÜFE’deki yükü yüzde 1.81, sigaranın tartısı ise yüzde 3.87. Hesaplamalarımıza nazaran sigara ve doğalgaz artırımları enflasyona net yüzde 1.14 artış tarafında tesir etmekte. Bu durumda, her ne kadar temmuz ayında ölçülen enflasyon aylık yüzde 1.36 olsa da yapılan artırımlar sonrasında yaşayacağımız aylık enflasyon yüzde 2.5 ve yıllık enflasyon ise yüzde 18” diye konuştu.
