Tau proteini kadında daha hızlı yayılıyor

Suçlu: Tau proteini. Bu protein, bayan beyninde daha süratli yayılıyor ve öteki faktörlerle birlikte hastalığın gelişimine tesir ediyor
Yeni araştırma, bayanların neden Alzheimer’a yakalanma olasılıklarının daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Ve bu işin bir de hatalısı var: Tau proteini. Bu protein, bayan beyninde erkeklerden daha süratli yayılıp öbür faktörlerle birlikte Alzheimer gelişimine tesir ediyor. Araştırmacılar, bayanların Alzheimer hastalığına yakalanma riskinin erkeklere nazaran daha fazla olmasının nedeni olarak genetik, anatomik ve hatta toplumsal faktörleri gösteriyor.
Son sayılara nazaran İngiltere’de demans hastalarının yüzde 65’i bayan. ABD’de ise bilgiler benzeri. Demans riskinin yaşla birlikte arttığı bir gerçek. Lakin bayanların hayat müddetleri erkeklere nazaran daha uzun olsa da, yeni araştırmalar, nöronlarda bulunan ve Alzheimer hastalığına bağlı protein zincirlerinin bayan beyinlerinde farklı halde yayılabileceğini ortaya koyuyor.
Vanderbilt Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen kıymetli bir çalışma Milletlerarası Alzheimer Birliği Konferansı’nda açıklandı. Bu çalışmada pozitron emisyon tomografisi ismi verilen bir tarama yolu kullanıldı. Bu, tau ismi verilen proteinin kümelenmesinin gözlenmesine imkan tanıyan bir sistem. Çalışmada bilişsel sorunu bulunmayan 123 erkek ve 178 bayan ile bilişsel soruna sahip 101 erkek ve 60 bayan incelendi. Bilişsel olarak olağan olan yaşlı insanların ekseriyetle beyninin muhakkak bölgelerinde az ölçüde tau proteinin olduğu anlaşıldı.
Verilerle beynin hangi bölgelerinin tau ile ilgili benzeri sinyaller verdiğini gösteren haritalar oluşturan takım, bu haritaların bayanlarda ve erkeklerde farklı göründüğünü, tau’nun bayan beynine daha süratli yayılabileceğini savunuyor.
Araştırmayı sunan Dr. Sepideh Shokouhi, yayılma modelini tekrar inşa etmeye çalıştıklarını tabir ederek, “Bir kabahat mahallini yine oluşturmak üzere bir şey” dedi.
Konferansta sunulan ve şimdi hakem tarafından gözden geçirilmeyen öbür araştırmalar da demans riskini etkileyen faktörlerin bayanlarla erkekler ortasında farklı olabileceği fikrine tartı veriyor.
Miami Üniversitesi’nde yapılan araştırmalarda, bir avuç gen ve genetik varyasyonun, Alzheimer hastalığına -bir cinsiyetten diğerine- farklı tesirleri olabileceği ortaya çıktı. Bu faktörlerin asıl değeri şimdi belirlenmedi. Grup, erkeklerde ve bayanlarda demans riskindeki farklılıkların genetik bir nedeni olabileceğinin altını çiziyor.

Derleyen: Batuhan Sarıcan
https://www.theguardian.com/society/2019/jul/16/research-why-alzheimers-more-likely-women-than-men-tau-protein