Özellikle orta ve şiddetli apne varlığında depresyonun sık görülen bir belirti olduğunu lisana getiren Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op.Dr. Bahadır Baykal, “Kalp Hastalığından reflüye, cinsel işlev bozukluğundan beyin kanamasına pek çok hastalığa neden olan uyku apnesine bağlı gelişen vefat oranı tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de süratle artmaktadır. Tedavisi yapılmış uyku apneli hastalarının toplumsal hayatlarında ve hayat kalitelerindeki düzelme bizleri bu hastalığı, nedenlerini, sonuçlarını ve tedavisini daha fazla araştırmaya itiyor” dedi.
Bazı hastalıklar son yıllarda bir anda hayatımıza girdiğini uyku apnesinin de bunlardan biri olduğunu kaydeden Dr. Baykal, “Uykuda nefes kesilmesi olarak tanım edilebilir, teneffüs ani olarak durur ve bir müddet o denli kalır. Sonra büyük bir eforla tekrar nefes alma gayretine girer kişi. Bu durum uykuda o kadar sık tekrarlanır ki; kişinin uykusu daima bölündüğünden sonraki gün yorgun kalkar. Yani sorunlu bir uyku durumu var o denli mi? Öncelikle şunun altını çizelim; düzgün bir gece uykusu bir lüks değil, zorunluluktur. Keşke uyku apnesi yalnızca düşünceli bir uyku durumu olsa, lakin yapılan araştırmalar, bu hastalığın hayatı tehdit eden bir duruma geldiğini göstermektedir” diye konuştu.
Dr. Baykal, gece nefes alamayan hastada oksijen seviyesi düşerken karbondioksid seviyesi yükseldiğini, beyin adrenalin salgıladığını ve vakitle tansiyon yükseldiğini anlatarak, “Kalp de bu durumdan etkilenir ve ritm bozukluğu gelişebilir, bir süre sonra kalp yetersizliği gelişir. Akciğer genişlemesi sonrasında meydana gelen reflü de günlük hayatta sık karşılaştığımız bir sorun. İstikrarsız hormon salgılanması beyin kanamasına, damar tıkanıklığına yol açabilir. Felç ve kalp krizi riski artar. Bu şahıslar uyku bölünmesi yaşadığından yorgun uyanırlar. Gün içinde buldukları her an uyumak isterler, bilhassa iş yerinde ve direksiyon başında uyumamak için gayret veriyorsanız çabucak uyku apnesi ile ilgilenen bir doktora başvurun. Bunun dışında dikkat bozukluğu, unutkanlık ve konsantrasyon zahmeti başlamıştır. Bilhassa orta ve şiddetli apne varlığında depresyon sık görülen bir belirtidir” halinde konuştu.
Direksiyon başında uyumaktan ötürü trafik kazaları riskini iki katına çıkardığını söz eden Dr. Bahadır Baykal, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Yaklaşık 28 milyon uyku apneli kişinin olduğu ABD’de birtakım eyaletlerde tedavi edilmemiş şiddetli apnesi olan sürücülerin trafiğe çıkmaları yasaklanmış ve bu bahiste ağır müeyyideler getirilmiştir. Bilhassa erkeklerde cinsel performansı olumsuz tesirler. Hem testosteron düzeyini düşürüyor hem de uykusuzluktan ötürü kişiyi güçsüz ve bitkin bırakıyor. Bunların dışında son vakitlerde diabet ve obezite ile uyku apnesi ortasında önemli bir ilgi olduğunun da ortaya çıkarıldığını belirtmek isterim. Yani her istikametiyle hayatı tehdit eden bir hastalık. Aslında beklenen ömür mühletini dörtte bir oranında kısaltan bir hastalık uyku apnesi. Tedavi edilmeyen şiddetli uyku apnesi hastalarında ise beklenen ömür müddeti 10-15 yıldır. Vefat uyku apnesine bağlı ortaya çıkan komplikasyonlardan ötürü, kalp krizi, beyin kanaması vb. olmaktadır.”
Uyku apnesi tedavisi
Dr. Baykal: “Kişinin uyku testi sonrasında ortaya çıkan sonuçlarına nazaran tedaviyi yönlendirmek gerekir. Çok ağır olgularda yalnızca aygıt (CPAP) verebiliyoruz fakat bu aygıta ahenk da sandığımız kadar kolay olmuyor. Hasta her gittiği yere aygıtı taşımak zorunda kalıyor, bilhassa genç çiftlerde aygıtla ahenge alışkanlığı cinsel hayatı da etkileyebiliyor. Bir mühlet sonra çiftler ortasında soğukluğa sebep olabiliyor. Detaylı muayene yaptığımız hastalarda burun kemiği eğriliği, burun et büyümesi ya da bademciklerin iriliği üzere durumlar varsa aygıt verilecek olsa bile öncelikle bu sıkıntıların halledilmesi gerekir. Bilhassa burun kemiği eğriliği aygıt kullanımını zorlaştıran bir nedendir, kesinlikle ameliyatla bu sorun giderilmelidir. Bir kısım hastada ise yumuşak damak ve lisan köküne yönelik germe-açma cerrahileri ile pasajı genişletmeye çalışıyoruz. Şöyle diyelim, alkol ve sigara kullanımını uyku apnesinin şiddetini artırır münasebetiyle kullanmamak gerekir, bilhassa obez hastalarda kilo verme önemli yarar sağlar, son yıllarda fizikî antrenmanla ilgili kayda bedel gelişmeler de mevcut. Mesela uyku apnesi tedavisinde hayli kolay bir alternatif boğazımızdaki kasları güçlendirmek için yapılan egzersizlerdir. Havayolu etrafındaki kasları güçlendirmek horlama ve uyku apnesinin şiddetini azaltabilir. Mevzuyla ilgili ABD’de yapılan bir araştırma The American Journal of Respiratory and Critical Deva Medicine mecmuasında yayınlandı. Bu çalışma, lisanın damağın önünde yerleştirilerek her gün otuz dakika yapılan boğaz ve nefes antrenmanının yüzde 39 oranında horlamayı azalttığını ve apne şiddetini olumlu tarafta etkilediğini göstermiştir.”
