Getty Images50 yıl evvel düzenlenen Woodstock şenliği 1960’ların sembolik bir anı olarak hatırlanıyor
Woodstock.
İnsanlar bu kelimeyi duyduğunda New York’un 171 kilometre kuzeyindeki küçük kasabayı değil, çağdaş kültürün en unutulmaz anlarından birine dönüşen o müzik şenliğini hatırlıyor.
50 yıl evvel bir çiftlikte dört gün boyunca düzenlenen şenliğin tarihteki yeri bugün hâlâ ABD ve dünyada tartışmalara yol açıyor.
Peki beşerler neden, görgü şahitlerinin kaotik, yağmurlu ve çamurlu, bol uyuşturuculu dediği şenlik hakkında hâlâ konuşuyor?
İşte bunun altı nedeni:
Sadece sayılar yeter
Getty ImagesFestivale 500 bin kişinin katıldığı kestirim ediliyor
Resmi ismi Woodstock Müzik ve Sanat Fuarı olan şenlik, Michael Lang’ın liderliğindeki dört iş insanı tarafından organize edildi.
Amaçları ABD ve Avrupa’da süratle çoğalan şenliklerin bir benzerini düzenleyip para kazanmaktı.
Bunlardan biri 1967’de Simon and Garfunkel, The Who ve Jimi Hendrix’in sahne aldığı Monterey Pop Festivali’ydi.
Lang ve grubu 200 bin kişinin katıldığı bir şenlik hayal ediyordu. Aktiflik öncesi 180 bin biletin satılmasına karşın iştirakin az olacağını düşünüyorlardı.
Biletlerin satış fiyatı ise 18 dolardı. Enflasyona nazaran ayarlayınca bu para günümüzde 120 dolara (666 TL) denk geliyor.
Getty ImagesAlanın zirveden görünüşü
Hedeflenen iştirakçi sayısı o güne kadarki şenliklere kıyasla çok büyüktü. Başarısına öykündükleri Monterey’de sahnenin olduğu bölgeye giriş için 7-10 bin ortası bilet satılmıştı.
Woodstock’ta ise bir çiftliğe kurulan şenlik alanına 500 bin kişinin akın ettiği iddia ediliyor.
Getty Images500 bin kişiyi zapt etmek kolay değildi
Bu sayıda insanın alana gelmesi, para kazanmak için yapılan bu şenliğin denetlenmesini imkansız kılan, fiyatsız bir konsere dönüşmesine yol açtı.
Festival bölgesinin nüfusu kısa bir müddetliğine New York eyaletindeki en kalabalık üçüncü kenti geride bıraktı.
Barış ve aşk
Getty ImagesFestivalde önemli bir sorun yaşanmadı
1969’da ABD toplumu derin bir biçimde bölünmüştü.
Vietnam Savaşı’nın yarattığı toplumsal huzursuzluğa, evvelki yıl Martin Luther King’in bir suikastla öldürülmesinin akabinde 125 kentte isyanlara yol açan ırk kökenli tansiyonlar eklenmişti.
Woodstock’a 500 bin kişilik bir kitle geldiğinde organizatörler güvenlikten tasa duysa da şenliğin son derece barışçıl bir ortamı vardı.
Getty Images
Dört gün boyunca 500 bin kişinin üçü öldü. Bunlardan ikisi çok doz uyuşturucudan, biri de civardaki bir çayırda otların ortasında uyurken üstünden traktör geçmesi sonucu hayatını kaybetti.
Lojistik zorluklar da önemli sıkıntılara dönüşmedi.
Bu yüzden Woodstock her vakit anılan bir şenlik olarak kaldı.
Getty Images
Birkaç ay sonra California eyaletinde düzenlenen ve Rolling Stones’un sahneye çıktığı Altamont Speedway Free Festival’da bir kişi sahnenin tam önünde bıçaklanarak öldürüldü.
Sinema etkisi
Getty ImagesWoodstock’ın resmi belgeseli Oscar kazandı
Woodstock, cezbediciliğinin büyük bir kısmını şenlik sırasında çekilen belgesele borçlu.
Michael Wadleigh tarafından yönetilen ve ortalarında geleceğin Holywood yıldızı Martin Scorsese’nin de bulunduğu bir grup tarafından kurgulanan belgesel büyük maddi muvaffakiyet sağladı ve 1970 yılında ABD’de en fazla gişe yapan beşinci sinema haline geldi.
Film 1971 yılında ‘En Yeterli Belgesel’ kısmında Oscar kazandı.
Yıldızların gücü
Getty ImagesJimi Hendrix şenliğin en büyük isimlerindendi ve ABD ulusal marşı Star Spangled Banner’ı (Yıldız Bezeli Bayrak) sahnede kendi usulünde yorumlaması çok beğenilmişti
Woodstock organizatörlerinin ünlü müzisyenleri sahneye çıkarması şenliğin başarısına katkı sağladı.
Hendrix, The Who, Janis Joplin, Jefferson Airplane, The Grateful Dead ve o devir yeni kurulan “süper grup” Crosby, Still, Nash & Young sahneye çıkan kümelerden bazılarıydı.
Hendrix’in ABD ulusal marşı Star Spangled Banner’ı (Yıldız Bezeli Bayrak) sahnede kendi şeklinde yorumlaması şenliğin en unutulmaz anlarından biriydi.
Sahneye çıkan sanatkarların bir kısmı o periyot meşhur değildi, ancak şenliğin de katkısıyla yıllar içinde tüm dünyada tanındılar. Onlardan biri Meksikalı gitarist Carlos Santana, başka de İngiliz müzikçi Joe Cocker’dı.
Başarısız ardıllar
Getty ImagesWoodstock 1999 şiddet ve vandalizm olaylarıyla anıldı
Woodstock efsanesinin hiçbir vakit unutulmaması, birkaç başarısız “devam festivaline” yol açtı.
Bunlardan biri, 1994’teki 25. yıl anmasıydı. O şenlik çamur güreşleri ve kurumsal şirketlerin sponsorluğuyla akıllarda kaldı.
Ondan beş yıl sonra düzenlenen 30. yıl anması ise isyanlar ve cinsel şiddet suçlamalarıyla daha berbat bir hâl aldı.
Bu yıl için planlanan 50. yıl anması ise bir fikirden öteye geçmeyi bile başaramadı:
Michael Lang’ın teşebbüsü, şenlik için gerekli müsaadelerin alınamaması ve sanatkarların avanslarını alamadıkları için çekildiklerine dair haberlerle sarsıldıktan sonra 31 Temmuz’da iptal edildi.
Para yumurtlayan tavuk
Getty ImagesWoodstock hatıra eserleri her yıl milyonlarca dolarlık ciro yapıyor
Woodstock’ın tekrarı olmasa da Woodstock markası güçlü bir biçimde ayakta.
1969’daki şenliğe dair hatıra eserleri her yıl en az 20 milyon dolarlık satış sayısına ulaşıyor.
Bu yıl ise 50. yılın getirdiği şöhret nedeniyle satışların 100 milyon doları geçmesi bekleniyor.
