Avrupa’nın en büyük özel yangın söndürme filosuna sahip olan Türk Hava Kurumu yerine, yangın söndürme işini özel şirkete veren Orman Bakanlığı’nın yaptığı ihalelerin ayrıntıları büyük soru işaretleri taşıyor. Yangın söndürme işini alan Kaan Havacılık taahhüdünü yerine getiremeyince, Bakanlık ihaleyi iptal etmek yerine bir ihale daha açıyor. İşi LDL isimli bir firma üstleniyor. Lakin o da gereken kaideleri sağlayamayınca üçüncü firma olarak Bordo Mimarlık ihaleye giriyor. Yani Orman Bakanlığı, tıpkı iş için üç farklı firma ile ihale süreci yürütüyor.
Bakanlık taahhüdünü yerine getiremeyen firmanın ihalesini iptal edip yeni ihale açması gerekirken, süreci uzatıp eksik helikopterleri öteki firmalar üzerinden tamamlamaya çalıştı.
Muğla’nın 4 farklı yerinde ortaya çıkan ve 400 hektar alanı; içinde yaşayan canlıları ile birlikte kül eden yangının akabinde tartışmalar sürüyor. Yangına müdahale edildiği birinci gün Cumhuriyet ğazetesinde “ Ne kadar yanarsa o kadar öderiz” başlıklı yazı ile Orman Bakanlığı’nın yangın söndürme ihalesinin perde gerisini yazmış ve çok sayıda soru işaretine dikkat çekmiştim.
Bakanlığın değerli bulduğu Türk Hava Kurumu yerine yangın söndürme işini Kaan Havacılık isimli şirkete verdiğine, lakin sayıların bu gerekçeyi de çürüttüğüne dün gazetemizde yer verdik. THK’nin 70 milyon TL’lik teklifine karşılık özel şirketin 104 milyon TL’ye işi aldığını belirtmiştik.
Ancak skandal bununla sonlu değil… İhale şartnamesine nazaran 24 helikopter daha filoya eklemesi gereken Kaan Havacılık, dolar kurunu öne sürerek bu taahhüdünü yerine getiremiyor. Bakanlık ihaleyi iptal etmek yerine eksik helikopterleri karşılayabilmek için bir ihale daha açıyor. LDL isimli bir şirket işi üstleniyor. Lakin o da helikopter taahhüdünü yerine getiremiyor. Bunun üzerine üçüncü bir şirket olarak asıl işi betonculuk ve mimarlık olan Bordo Mimarlık isimli şirket devreye giriyor. Tıpkı iş için üç firma sürece dahil oluyor, fakat hiçbiri gereksinim karşılığı olan helikopteri bakanlığın hizmetine sunamıyor.
Bu süreçte gerçekleşen yangınlara eldeki helikopterler ile müdahale ediliyor. 34 yıllık deneyimi, gece de vazife yapabilen yangın söndürme uçakları ve uzman işçisi ile Türk Hava Kurumu’nun devre dışı bırakılıp özel şirketlerde neden ısrarcı olunduğu merak konusu…
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan olduğu periyotta THK’yi güçlendirmek için yeni yangın söndürme uçakları alınması talimatını vermişti. Bu uçaklar yangınlarda büyük muvaffakiyet ile vazife yaptılar. Zira uçakların helikopterlere oranla yangın söndürme gücü 5-6 kat daha fazla. Dünyadaki uğraş örnekleri de ortada… Orman yangınlarına uçaklar, tonlarca ilaçlı suyu boşaltarak müdahale ediyor akabinde helikopterler devreye sokuluyor.
Üstelik helikopterler bilhassa çam ormanı yangınlarında türbülansa neden oldukları için yangını daha da büyütüyor.
Milli bir mesele
Özel şirketlerin çalışanı, yüklü olarak Rus pilotlardan oluşuyor. Teknik bakım, tamirat vb muhtaçlıklar yurtdışından karşılanıyor.
Gelişmiş ülkelerde yangın söndürme işi devletin stratejik misyon alanı içinde yer alıyor. Türkiye üzere dört bir yanı yangın tehlikesinde olan coğrafyada, orman yangınları ile uğraş işi uzun vadeli hazırlık, tecrübe ve planlama gerektiriyor. Türk Hava Kurumu üzere Atatürk’ün emaneti olan ve muvaffakiyetleri ile bölgede göz dolduran bir kurumun devre dışı bırakılıp, yangınla uğraşın özel ve yabancı şirketlere açılması önemli riskleri de beraberinde getiriyor.
