Törene, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, TBMM Lideri Mustafa Şentop, CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, yüksek yargı liderleri, bakanlar ve yargı üyeleri katıldı. Zühtü Arslan’ın konuşmasının akabinde yemin merasimine geçildi. Özgeçmişi okunan yeni üye Selahattin Menteş yemin etti. Menteş’e kisvesi Lider Zühtü Arslan tarafından giydirildi. Merasim sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan, AYM Lideri Arslan’ın makamına çıktı. Buradaki buluşmaya yüksek yargı liderleri ile bakanlar da eşlik etti.
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan, ferdî müracaatlar nedeniyle artan iş yükünün tek başına AYM’ye yüklenmesini eleştirirken, temel hak ve özgürlüklerin korunmasıyla ilgili yapısal meselelere işaret etti. Arslan, “Devletin başı olan Cumhurbaşkanı ve yasama organı üyeleri, milletvekillerimiz de anayasaya nazaran yemin ederken ‘temel hak ve hürriyetlerin korunması davasından ayrılmayacaklarına’ dair yemin ediyorlar. Bu nedenle temel hakların korunması devletin ortak amacıdır, hatta devletin varlık sebebidir. Kurumlar ortası işbirliği anayasal bir gereklilik olarak karşımıza çıkıyor” bildirisini verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Anayasa Mahkemesi üyeliğine seçilen eski Adalet Bakan Yardımcısı Selahattin Menteş için AYM Aziz Divan Salonu’nda yemin merasimi düzenlendi.
Hak ve özgürlük vurgusu
Törende konuşan Lider Zühtü Arslan, Erdoğan ve milletvekillerine yeminlerini anımsatarak, şu iletileri verdi: “Temel hak ve özgürlüklerin korunmasında kuvvetler ayrılığı çok özel bir yeri var. Anayasamızın başlangıç kısmında kuvvetler ayrılığını ‘medeni bir işbölümü ve işbirliği’ olarak tanımlanıyor. Organlar ve devletin kurumları ortasında uygar bir işbölümü ve işbirliği. İşbölümünün, devlet yetkilerinin farklı organlar eliyle kullanılması, hasebiyle denetleme ve dengeleme sisteminin oluşturulmasını tabir ediyor. Bu suretle temel hakların ihlalini engelleme istikametinde kıymetli bir fonksiyon görüyor. Ancak işbirliği üzerinde çok fazla durmuyoruz. İşbirliği de aslında birebir hedefe yönelik. İşbirliği de devletin, ülkenin ortak amaçları doğrultusunda kurumların birlikte çalışmasını tabir eder. Ortak amaçların başında da hiç kuşkusuz temel hak ve hürriyetlerin korunması geliyor. Bunu en kolayından şuradan anlıyoruz. Yalnızca Anayasa Mahkemesi üyeleri yemin ederken, temel hak ve hürriyetleri koruyacaklarına dair yemin etmiyorlar. Lakin birebir vakitte devletin başı olan Cumhurbaşkanı ve yasama organı üyeleri, milletvekillerimiz de anayasaya nazaran yemin ederken temel hak ve hürriyetlerin korunması davasından ayrılmayacaklarına dair yemin ediyorlar. Bu nedenle temel hakların korunması devletin ortak amacıdır, hatta devletin varlık sebebidir. O yüzden devletin varlık sebebi olan bu değerli ideali gerçekleştirmek, o amaca yanlışsız evrilmek için kurumlar ortası işbirliği anayasal bir gereklilik olarak karşımıza çıkıyor.”
‘İş yükü arttı, tedbir alınsın’
AYM Lideri giderek artan kişisel müracaat sayısı nedeniyle mahkemenin iş yükünün arttığına dikkat çekerek “Bireysel müracaat hakkının tanındığı 23 Eylül 2012’den bugüne kadar toplam 236 bin civarındaki müracaattan 190 binini mahkememiz karara bağlamıştır. Şu ana kadar derdest müracaat sayısı 46 bin kadardır. 47 ülkeden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan müracaat sayısı 56 bin. Bu iş yüküyle başa çıkmak, yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin yapabileceği bir iş olmadığı üzere yalnızca Anayasa Mahkemesi’nin de görevi olmamalı” dedi.
Arslan, “Benzer mevzuda AYM ihlal kararı verdiyse mahkemeler yeni bir müracaat yapılmasını beklemeden, oradaki prensipleri, gerekçeyi kıymetlendirerek karar verebilir. Şayet ihlalin kanundan kaynaklandığı tespit ediliyorsa o kanunu değiştirmek ve kaldırmak gerekiyor. Aksi takdirde her geçen gün yeni bir ihlale neden olacak, birebir kanun uygulaması” dedi.
